బురదగుంటలోంచి పైకి పొడుచుకొచ్చిన ఆ పిల్ల తల వాళ్లకి కనిపించింది. కళ్లు పూర్తిగా తెరిచిఉన్నాయి. పెదవులు కదులుతున్నాయి. కానీ ఏమీ బైటికి వినపడటంలేదు. ఆ శ్మశానం లాంటి ఆవరణంలో చావు వాసన దూర తీరాలనుంచి రాబందులను ఆకర్షిస్తోంది. అనాథల వాతావరణంలో ఆ చిన్నారి హాహాకారాలూ గాలిలో నిండిపోయాయి. అలాంటి వాతావరణంలో ఆ చిన్నారి ప్రాణాలను ఉగ్గబట్టుకుని ఇంకా బతికి ఉండటమే ఒక విషాదంలా తోస్తోంది. టెలివిజన్‌ కెమెరాలు ఆ భయంకరమైన దృశ్యాన్ని పదే పదే ప్రసారం చేస్తున్నాయి. ఆ పిల్ల తల బురదలోంచి విచ్చుకున్న నల్ల కలువలా ఉంది. ఆమెని గుర్తుపట్టేవాళ్లు అక్కడ ఎవరూ లేరు.

భూగర్భ శాస్త్రవేత్తలు, అగ్నిపర్వతం బద్దలైనప్పుడు బయల్పడిన వేడి వల్ల పర్వత శిఖరం మీద ఉన్న మంచు కిందికి జారే ప్రమాదముందని కొంతకాలం క్రితమే హెచ్చరించారు. కానీ దానిని ఎవరూ పట్టించుకోలేదు. భూమి మూలుగుతున్నా వినిపించుకోకుండా కొలంబియా పర్వతప్రాంతంలోని ఊరి జనం తమ పనుల్లో తాముండిపోయారు. 1985వ సంవత్సరం నవంబరు రాత్రి ఒక పెద్ద గర్జన చాలాసేపు వినిపించింది... ప్రపంచం అంతం కాబోతోందని ప్రకటించినట్టు బ్రహ్మాండమైన మంచు గోడలు విరిగి పడ్డాయి. అవి రాళ్లతోనూ బంకమట్టితోనూ కలిసి దొర్లుకుంటూ ఊళ్లమీద పడి వాటిని కప్పేశాయి. ఆ భీభత్సం నించి బతికి బైటపడ్డవాళ్లు, ఊళ్లకి ఊళ్లు మాయమయ్యాయనీ, తమ వాళ్లు

చాలామంది మట్టిలో కలిసిపోయారనీ తెలుసుకున్నారు.. చాలాసేపటి తరవాత ఆర్మీ వాళ్లూ, వాలంటీర్లూ వచ్చి ఇరవైవేల కన్న ఎక్కువమంది ఆ బురదలో కూరుకుపోయారనీ, లెక్కలేనన్ని జంతువుల కళేబరాలు కూడా కొట్టుకొచ్చాయనీ తేల్చారు.

టీవీ రీపోర్టర్‌ రాల్ఫ్‌ ప్రమాదం జరిగిన స్థలానికి చేరుకుని ఆ పిల్లతో మాట్లాడడం మొదలుపెట్టాడు. అతని కెమెరా ఆ పిల్ల మీదికి జూమ్‌ అయి ఉంది. నల్లటి మొహం, అసహాయంగా చూస్తున్న పెద్ద పెద్ద కళ్లూ, అస్తవ్యస్తంగా చెదిరిన జుట్టూ. ఆమె చుట్టూ పరుచుకున్న బురద.. ఆమె దగ్గరకి వెళ్లాలని ఎవరైనా ప్రయత్నిస్తే వాళ్లే మునిగిపోయే ప్రమాదం ఉంది. రాల్ఫ్‌ ఆ పిల్లవైపుకి ఒక తాడు విసిరాడు. కానీ అతను అరిచి చెప్పేదాకా లిల్లీ దాన్ని అందుకునే ప్రయత్నమే చెయ్యలేదు. బురదలోంచి తన చేతిని బైటికి తియ్యబోయింది. కానీ ఆ చిన్నపాటి కదలికకే మరి కొంచెం లోపలికి కూరుకుపోయింది.

రాల్ఫ్‌ ఆ బురదలోకి కొంతదూరం ఈదాడు. ''నీ పేరేంటి?'' అని అడిగాడు. ఆ పిల్ల తన పేరు చెప్పింది. ''లిల్లీ, కదలకు... అక్కడే ఉండు'' అంటూ రాల్ఫ్‌ ఆ అమ్మాయి వైపు నెమ్మదిగా కదలసాగాడు. బురద అతని నడుంవరకూ వచ్చేసింది. అక్కడ గాలి కూడా బురదలాగే కంపుకొడుతోంది. కాళ్ళూనటానికి గట్టి నేలకోసం వెతుక్కుంటూ ఒక చోటికి చేరుకున్నాడు. తన దగ్గరున్న తాడుని లిల్లీ చంకలకింద గట్టిగా కట్టాడు. అలా కడితే ఆమెని బైటికి లాగటం వీలవుతుందని అనుకున్నాడు.

రాల్ఫ్‌ లిల్లీకేసి చూసి చిరునవ్వు నవ్వి, ఇంకేమీ భయంలేదని చెప్పాడు. మిగతా వాళ్లకి ఆ పిల్లని బైటికి లాగమని సైగ చెసాడు. కానీ తాడుని లాగగానే అది లిల్లీ ఛాతీ చుట్టూ బిగుసుకుంది. ఆ పిల్ల కెవ్వుమని అరిచింది. లిల్లీ భుజాలూ, చేతులూ పైకి లేచాయి. కానీ ఆ తరువాత ఎంత లాగినా ఒక్క అంగుళం కూడా కదల్చలేకపోయారు. ఆ పిల్ల కాళ్లు ఎందులోనో ఇరుక్కుపోయాయి. ధ్వంసమైన భవనాల గోడల మధ్య ఆమె కాళ్లు ఇరుక్కుపోయాయేమోనని ఎవరో అన్నారు. కానీ, చనిపోయిన తన అన్నలూ అక్కలూ తన కాళ్లకి చుట్టుకుని ఉండిపోయారని లిల్లీ అంది.

''ఏం భయం లేదు లిల్లీ! మేం నిన్ను ఎలాగో ఒకలా బైటికి తీస్తాం... ప్రామిస్‌'' అన్నాడు రాల్ఫ్‌. లిల్లీ అతనివైపు చూసింది కానీ ఏం మాట్లాడలేదు.

కొన్ని గంటలపాటు రాల్ఫ్‌ తాను చెయ్యగల ప్రయత్నాలన్నీ చేశాడు. పొడుగాటి కర్రలూ, తాళ్లూ ఉపయోగించి లిల్లీని రక్షించాలని చూశాడు. కానీ అక్కడ చిక్కుకుపోయిన ఆమెకి అవి చిత్రహింసలుగా మారాయి. అక్కడ ఉన్న ఆర్మీ వాళ్ల వల్ల కూడా పని జరగలేదు. లిల్లీ అస్సలు కదల్లేని స్థితికి చేరుకుంది. ఊపిరి తీసుకోవటం కూడా కష్టమనిపించింది. కానీ రాల్ఫ్‌ ఆమెని ఎలాగైనా మృత్యువాత పడకుండా కాపాడాలని నిర్ణయించుకున్నాడు. బురదలో మునిగి లిల్లీ కాళ్లని విడిపించాలని చూశాడు. కానీ బురద కింద రాళ్ళూ రప్పలూ అతని చేతులకీ కాళ్లకీ అడ్డంపడి ముందుకి కదలనివ్వలేదు. అతని నోట్లోకి బురద వెళ్లింది. ఉమ్ముతూ బైటికి వచ్చేశాడు. ఆ బురదలోని నీళ్లని పంప్‌ చేసి బైటికి పారబోయించాలని అనుకుని దానికోసం ట్రాన్స్మిటర్‌లో మెసేజ్‌ పంపాడు. అది పంపేందుకు వాహనం ఏదీ లేదనీ ఉదయం దాకా ఆగాలనీ జవాబు వచ్చింది.

''అంతదాకా ఆగటం కుదరదు!'' అంటూ అరిచాడు రాల్ఫ్‌.

కానీ అక్కడున్న గందరగోళంలో అతని మాటలు ఎవరూ వినిపించుకోలేదు.

ఆర్మీ డాక్టర్‌ వచ్చి లిల్లీని పరీక్షించి, పొద్దున్న దాకా ప్రాణభయం లేదని చెప్పి వెళ్లిపోయాడు.

''కాస్త ఓర్చుకోవాలి లిల్లీ! రేపు పంప్‌ వస్తుంది, నిన్ను బైటికి తీస్తాం'' అన్నాడు రాల్ఫ్‌ ధైర్యం చెపుతూ.

'నన్నిక్కడ ఒంటరిగా వదిలేసి వెళ్లరు కదూ?'' అందా అమ్మాయి దీనంగా.

''లేదు లిల్లీ, నేనెక్కడికీ వెళ్లటంలేదు!'' అన్నాడు రాల్ఫ్‌.

ఇంతలో ఎవరో కాఫీ తెచ్చారు. వేడి వేడి కాఫీ తాగాక ఆ పిల్లకి కొంచెం ప్రాణం వచ్చినట్టనిపించింది. తన చిన్న జీవితం గురించి చెప్పసాగింది. తన కుటుంబం, స్కూలూ, అగ్నిపర్వతం బద్దలు కాకముందు తమ ఊరు ఎలా ఉండేదో.. చెప్పింది. తనకి పదమూడేళ్లనీ, ఎప్పుడూ ఊరు విడిచి ఎక్కడికీ వెళ్లనే లేదనీ అంది. రాల్ఫ్‌ వార్తా ప్రపంచంలో తన అనుభవాలని ఆపిల్లకి సమయం గడపడానికని చెప్పాడు. వాస్తవాలు చెప్పటం అయిపోయాక, ఆ పిల్లకి వినోదం అందించే ఉద్దేశంతో ఏవేవో కల్పించి చెప్పసాగాడు. మధ్య మధ్యలో ఆ పిల్ల కునికి పాట్లు పడసాగింది, అయినా తను ఆ చీకట్లో అక్కడే ఉన్నానని తెలియజేయడం కోసం అతనలా మాట్లాడుతూనే ఉన్నాడు. ఏం జరగబోతోందో తెలీని ఆ స్థితిలో అతను కూడా ఏమీ ఆలోచించకుండా ఉండేందుకు అలా మాట్లాడటం పనికివచ్చింది. అది ఒక సుదీర్ఘమైన రాత్రిగా అనిపించింది.

లిల్లీ వణకటం మొదలు పెట్టింది. కదలకుండా ఉండిపోవటం వల్లా, నీరసం ఆ పిల్ల చాలా డీలా పనిపోయింది. కానీ స్పృహ కోల్పోలేదు. పొద్దువాలే వేళకి సన్నటి జల్లు మొదలయింది.

''ఆకాశం ఏడుస్తోంది!'' అంది లిల్లీ తనొకపక్క ఏడుస్తూనే.

''భయపడకు. గాభారా పడితే మరింత నీరసం వస్తుంది. పంపు వస్తుంది, రాగానే నువ్వు బయటపడేలా చూస్తాం'' అన్నాడు రాల్ఫ్‌. కానీ పంపు అక్కడికింకా చేరలేదు.

మర్నాడు మళ్లీ చీకటిపడింది. రాల్ఫ్‌ వాళ్లమ్మ దగ్గర నేర్చుకున్న ఒక జోలపాట పాడసాగాడు. కానీ లిల్లీకి నిద్ర రావటంలేదు.

రాల్ఫ్‌కి తన పాత రోజులు గుర్తుకొచ్చాయి. తన తండ్రి ఆవిడను పెట్టిన రకరకాల బాధలూ, తనని క్రూరంగా హింసించటం.. అతని కళ్ళు చెమ్మగిల్లారు.

అతను ఏడవటం చూసి లిల్లీ, ''మీరు ఏడవకండి.. నాకిప్పుడు నొప్పిలేదు!'' అంది.

''నేను నీ కోసం కాదు లిల్లీ, నా కోసం ఏడుస్తున్నాను,'' అన్నాడు రాల్ఫ్‌.

మూడో రోజు తెల్లారేసరికి ఆకాశం తుఫాను మబ్బులతో నిండిపోయింది.. చక్కటి సఫారీ సూట్‌లో ఆ దేశాధ్యక్షుడు అక్కడి పరిస్థితి చూసేందుకు వచ్చాడు. ఇది ఈ శతాబ్దంలోకల్లా ఘోరమైన సంఘటన అనీ, మొత్తం దేశమంతా విషాదంలో కూరుకుపోయి ఉందనీ ఆ ప్రాంతం మొత్తం పవిత్రమైన ప్రదేశంగా ప్రకటించాననీ, ఫాదరీలు మృతుల ఆత్మశాంతికై సామూహిక ప్రార్థనలను జరుపుతారనీ ఉపన్యసించాక, చివరగా లిల్లీ అంత ధైర్యంగా ఉన్నందుకు పొగిడి వెళ్లి పోబోతూండగా, రాల్ఫ్‌ ఆయన్ని పంప్‌ సంగతి అడిగాడు. తను వెళ్లి పంప్‌ పంపే ఏర్పాట్లు చూస్తానని హామీ ఇచ్చి ఆయన వెళ్లిపోయాడు.

మళ్లీ వాళ్లిద్దరే మిగిలారు. లిల్లీ తనకి ఇంతవరకూ ఒక్క బారు ఫ్రెండ్‌ కూడా లేడని చెప్పింది.

''ఇప్పుడు నేను ఉన్నానుగా?'' అన్నడు రాల్ఫ్‌. లిల్లీ కళ్లు మెరిసాయి.

''ఔను. నిజం ఇప్పటివరకు నాకు కూడా ఎవరూ లేరు.. కాని

ఇకనుంచి నాకు నువ్వు, నీకు నేను..' అన్నాడు. రాల్ఫ్‌.

ప్రేమ అంటే ఏమిటో తెలియకుండా, ప్రేమని చవిచూడకుండా ఎవరైనా ఈ లోకం వదిలి వెళ్లటం ఎంత బాధాకరం!'' అని అంటుంటే లిల్లీ గొంతు వణికింది. రాల్ఫ్‌ ముందుకు వంగి లిల్లీ నుదుటిని సుతారంగా ముద్దు పెట్టుకున్నాడు.

రాల్ఫ్‌ అలా చేసేసరికి లిల్లీ లేద హృదయంలో ఏదో తెలియని నమ్మకం గూడు కట్టుకుని మనసు కుదుట పడింది. మొహంలో ఒక తృప్తి, ఒక ప్రశాంతత కనిపించింది. ఇక తనకి ఏమైనా పరవాలేదన్న ధీమాతో కళ్లు మూసుకుంది.

రాల్ఫ్‌ మనసులోనే లిల్లీ త్వరగా, ఎక్కువ బాధ పడకుండా చనిపోవాలని ప్రార్థించాడు, ఎందుకంటే మట్టిలో మెడ వరకు కూరుకుపోయి ముప్పైఆరు గంటలకు పైగా ఆమె అనుభవిస్తున్న చిత్రహింస భరింపశక్యం కానిదని అతనికి తెలుసు.

విధి అతని కోరికని మన్నించింది. ఆ మూడో రోజు రాత్రి, క్యార్ట్జ్‌ లైట్ల వెలుగులో, కెమెరాలు ఆమె మీద ఫోకస్‌ అయి ఉండగా, లిల్లీ తన చివరి క్షణం వరకూ తోడున్న రాల్ఫ్‌ కళ్లల్లోకి చూస్తూ, ప్రాణాలు విడిచింది. రాల్ఫ్‌ ఆమెని తన గుండెలకి హత్తుకుని, వదిలేశాడు. లిల్లీ నెమ్మదిగా బురదలోకి మునిగిపోయింది.. బురదలో ఒక కలువపూవులా...!

-ఆర్‌. శాంతసుందరి 

• Share
• 
• 
• 

తదుపరి ఆర్టికల్

అంతా గప్ చుప్!
------------

ఒక బ్రహ్మాండమైన పాత్రలో పదహారువందల  డిగ్రీ సెంటిగ్రేడ్ ఉష్ణోగ్రతలో కరిగిన ఉక్కు ఉంది.దాన్ని ప్లేట్ ఫార్మ్ మీదున్న  స్టీల్ ట్రాన్స్ఫర్ కార్ లో ఉన్న పెద్ద పెద్ద బాల్చీల్లోకి పోసే పని జరుగుతోంది.సరిగ్గా అదే సమయంలో పైనున్న ఓవర్ హెడ్ క్రేన్ పైనుంచి ఎవరో పనివాడు అగ్నిపర్వతం కన్నా వేడిగా మరుగుతున్న బల్చీలలో ఒకదానిలో దభాలున పడ్డాడు.ఎవరా దురాదృష్టవంతుడు?ఆ చోట ఇక మరునిమిషం ఒకటే ఉరుకులు పరుగులు, గాభరా...డిపార్ట్ మెంట్ లోని దాదాపు అందరూ పరిగెత్తుకుని వచ్చారు.కానీ రెప్పపాటులో జరిగిన ఆ ప్రమాదం ఎవరికో తెలీలేదు.తెలిసినా ఎవరూ ఏమీ చెయ్యగల పరిస్థితి కాదది.ఎందుకంటే ఆ పడ్డవాడు పడిన మరుక్షణం కాలిపోయి కరిగిపోయి నామరూపాలు లేకుండా పోయుంటాడని అందరికీ తెలుసు!ఆ బాల్చీలో ఉన్న కరిగిన ఉక్కు ఒక్క చుక్క ఎవరిమీదన్నా పడితే చాలు అది తుపాకీ లోని బులెట్ కన్న ఘోరమైన గాయం చేస్తుంది.ఇక్కడ మనిషే అందులో పడిపోయాడు.డివిజనల్ మేనేజర్ తో సహా ఆ స్టీల్ మేకింగ్ డిపార్ట్ మెంట్ లోని అందరు ఆఫీసర్లూ అక్కడికి వచ్చారు.వాళ్ళు అక్కడే ఏవో మంతనాలు జరిపి ఒక నిర్ణయానికి వచ్చినట్టు,వర్కర్లందరినీ వెంటనే కాన్ఫరెన్స్ రూం లోకి రమ్మన్నారు.అక్కడ అటెండెన్స్ తీసుకుంటామని చెప్పారు.

ఆ షిఫ్ట్ లోని దాదాపు వంద మంది కార్మికులు తమ తమ స్నేహితులకోసం వెతుక్కున్నారు.ఇంతలో సీనియర్ మెకానిక్ తరుణ్ కూడా వాళ్ళతో వచ్చి చేరాడు.అతను తన స్నేహితుడు,ఎలెక్ట్రీషియన్ సందీప్ కోసం అంతటా వెతికాడు.సందీప్ ఎక్కడా కనబడకపోయినా అతనికి అటువంటి ప్రమాదం జరిగి ఉంటుందన్న ఆలోచన రావటమే తరుణ్ కి నచ్చలేదు!

ఆ సమయంలో అక్కడున్నవాళ్ళు ఒక్క క్షణం బాల్చీలో కొద్దిగా కదలిక చూశారు, అంతే ఆ తరవాత ఏమీ లేదు.నిజంగా చావుకీ జీవించి ఉండటానికీ మధ్య దూరం ఎంత తక్కువ!ప్రాణాలని కాపాడేందుకు ఈ శరీరమనే కవచం ఎంత బలహీనమైనది!!

శోకం,దుఃఖం,సందిగ్ధం లాటి భావాలతో సతమతమవుతూ వర్కర్లు కాన్ఫరెన్స్ రూంకి చేరుకున్నారు.’ఏ’షిఫ్ట్ లోని వాళ్ళందరూ వచ్చేశారు.తరుణ్ కళ్ళు ఇంకా సందీప్ కోసమే వెతుకుతున్నాయి.కానీ అతను కనబడలేదు.కంప్యూటర్ లో ఫీడ్ చేసిన షీట్ అక్కడికి తెప్పించి ఒక్కొకరి పేరూ పిలిచి అటెండెన్సు మార్క్ చెయ్యటం మొదలుపెట్టారు.

రిటైరయే వయసుకి చేరుకున్న కార్మికుడెవరైనా కావాలనే చనిపోలేదు కదా, అనే అనుమానం వచ్చింది డెప్యూటీ మేనేజర్ కి.ఎందుకంటే,ఇప్పటికీ ఎవరైనా ప్రమాదంలో చనిపోతే అతని వారసుడికి ఫేక్టరీలో ఉద్యోగం ఇవ్వాలన్న రూల్ ఉంది.మొదట్లో కార్మికులు పాతికేళ్ళు పనిచేస్తే చాలు,వాళ్ళ కొడుక్కో,అల్లుడికో పని ఇచ్చేవాళ్ళు.ప్రస్తుతం సాగుతున్న పోటీప్రపంచంలో దాన్ని రద్దు చేశారు.పాతబడిపోయిన సాంకేతిక నైపుణ్యాన్ని ఉపయోగించి ఎక్కువ పెట్టుబడితో తక్కువ నాణ్యత గల వస్తువులని తయారు చేసే పద్ధతి ఇప్పుడు లేదు.అప్పుడు ఉద్యోగంలో ఉన్న వర్కర్లకి బలవంతంగా పదవీ విరమణ ఇప్పించేవారు.

డీ ఎమ్ మనసులో ఏం జరుగుతోందో పసిగట్టిన తరుణ్ విలవిల్లాడిపోయాడు.ఎంత దారుణం!జీవితం ఇంత భయంకరంగా,ఇంత సిగ్గులేకుండా ప్రవర్తించేట్టు ఎలా తయారైంది? తమ పిల్లల భవిష్యత్తు కోసం...ఇంతా చేస్తే ఒక చిన్న ఉద్యోగం కోసం ప్రాణాలైనా ఇచ్చేందుకు వెనకాడరా?తరుణ్ మనసు పరిపరివిధాల బాధపడసాగింది.అటెండెన్స్ తీసుకున్నాక డీ ఎమ్ సందేహం తప్పని తేలింది,కానీ అసలు నిజం తెలిసేసరికి దాన్ని తట్టుకోటం కూడా కష్టమైపోయింది.బాల్చీ లో పడ్డది సందీపేనని తెలిసింది.అతను ముసలివాడు కాదు.మంచి యౌవ్వనం లో ఉన్న ఇరవైయారేళ్ళ యువకుడు.అతను ఆత్మహత్య చేసుకోలేదు.ఓవర్ హెడ్ క్రేన్ లో ఎదో ఎలెక్ట్రికల్ భాగం పాడైతే దాన్ని మరమ్మతు చేసేందుకు ఫోర్ మ్యాన్ పంపితే పైకి ఎక్కాడు.అప్పుడే జారిపడ్డాడు.నేలమీద పడినా బతికేవాడు కాదు.కానీ అప్పుడు అతని శరీరమన్నా దక్కేది.

ఆరోజు సాయంకాలం రాఖీ కట్టించుకునేందుకు అక్క దగ్గరకి వెళ్ళాలనుకున్నాడు.తరుణ్ ని కూడా తనవెంట రమ్మన్నాడు.పొద్దున్న పనిలోకొచ్చినప్పుడు కూడా ఇద్దరూ ఒకేసారి కంప్యూటర్ లో కార్డ్లు పంచ్ చేయించుకున్నారు!అవన్నీ గుర్తుకొచ్చి తరుణ్ కళ్ళనీళ్ళ పర్యంతమయాడు.

శరీరం కాలిపోతే వచ్చే ఘాటైన వాసన ఆ ప్రదేశమంతా అలుముకుంది.అది కాన్ఫరెన్స్ హాల్లో ఉన్న వాళ్ళకి కూడా తెలిసేంతగా వ్యాపించింది.అక్కడ ఉన్న వర్కర్లు దాన్ని భరించలేక పోయారు.వాళ్లకి శ్మశానంలో ఉన్నట్టే అనిపించింది.తరుణ్ కీ భోరుమని ఏడవాలనిపించింది.ఎంత ఆపుకుందామన్నా కన్నీళ్ళు ఆగలేదు.

డీ ఎమ్ అందరినీ ఉద్దేశించి ఇలా అన్నాడు,"ఫ్రెండ్స్,సందీప్ ఎంతో అనుభవం ఉన్న ఎలెక్ట్రీషియన్,చాలా కష్టపడి పనిచేసేవాడు.ఈ దుర్ఘటన నన్ను బాగా కుదిపి వదిలింది.ఎవరో రిటైర్ అవబోతున్న వర్కర్ కావాలని పడ్డాడనుకున్నా గాని సందీప్ లాటి డైనమిక్ వర్కర్,స్మార్ట్ బాయ్ పడిపోయుంటాడని ఊహించలేదు.కానీ విధిని ఓడించటం ఎవరివల్లా కాదు.ఇప్పుడు మన ముందు ఒక పెద్ద సమస్య వచ్చి పడింది."ఇంతవరకూ చెప్పాక డీ ఎమ్ ఒక రెండు క్షణాలు ఆగాడు.అందరి మొహాల్లోనూ కుతూహలం,అతను ఇంకా ఏం చెపుతాడో వినాలని.అది గమనించిన డీ ఎమ్ మళ్ళీ ఇలా అన్నాడు,"ఐ ఎస్ ఓ ౯౦౦౨ సర్టిఫికేట్ సంపాదించేందుకు ఒక ఏడాదిగా మనం ప్రయత్నిస్తున్నామని మీకు తెలుసు.ఆడిటింగ్ టీమ్ ఇక్కడికి వచ్చిందనీ మన డాక్యుమెంటేషన్ సిస్టమ్ ని ఆడిట్ చేస్తోందనీ కూడా మీకు తెలుసు.వాళ్ళు ఏ క్షణాన్నైనా షాప్ ఫ్లోర్ కి వచ్చి మిమ్మల్ని ఏమైనా అడగచ్చు.ఈరోజు ఈ విషాద సంఘటన జరిగిన వెంటనే నేనిలా మాట్లాడటం మీకు ఎబ్బెట్టుగా అనిపించచ్చు..."డీ ఎమ్ మళ్ళీ ఆగి అందరివైపూ ఒకసారి చూసి, మళ్ళీ మాట్లాడటం మొదలుపెట్టాడు,"కానీ ఈ దుర్ఘటన వల్ల తలెత్తిన పరిస్థితుల  దృష్ట్యా ఇదంతా చెప్పవలసిన అవసరం వచ్చింది.మీకు ఈ సంగతి ముందే చెప్పటం అయింది,కానీ ఇవాళ ప్రత్యేకంగా మళ్ళీ చెపుతున్నాను ఐ ఎస్ ఓ ౯౦౦౨ ఇంటర్నేషనల్ స్థాయి సర్టిఫికేట్ మనకి దొరక్కపోతే మనం తయారుచేసిన వస్తువులు ఎవరూ కొనరు.పోటీ లో మనం వెనక్కే ఉండిపోతాం.అప్పుడు జరిగేదేమిటంటే, మన డిపార్ట్ మెంట్ మూతపడి మన భవిష్యత్తు కష్టాల్లో చిక్కుకుంటుంది." డీ ఎమ్ కి అందరి మొహాల్లోనూ ఆందోళన కనబడింది.వెంటనే తన ఉపన్యాసం కొనసాగించాడు,"ఒకవేళ ఆ ఆడిట్ టీమ్ కి ఇక్కడ ఇంత భయంకరమైన ప్రమాదం జరిగిందని తెలిసిపోతే మన గురించి వాళ్ళకున్న అభిప్రాయం దెబ్బతింటుంది.వాళ్ళు నెగెటివ్ రిమార్క్ రాసినా రాస్తారు.ఇటువంటి దుఃఖసమయంలో ఇదంతా మాట్లాడవలసి రావటం నాకు కూడా బాధగానే ఉంది,కానీ ఏం చెయ్యను,చనిపోయినవాళ్ళవెంట మనమూ పోలేం కదా? ఆఖరికి వాళ్ళ కుటుంబసభ్యులు కూడా ఎక్కువ రోజులు ఏడుస్తూ ఉండిపోరు...వాళ్ళ పనుల్లో మునిగిపోతారు!ఇది వినటానికి ఎంత ఇబ్బందిగా ఉన్నా సరే మనం చెయ్యక తప్పదు.సందీప్ చనిపోయిన సంగతి మనం మన మనసుల్లోనే పాతిపెట్టెయ్యాలి.గుండె రాయి చేసుకుని ఇక్కడేమీ జరగలేదని చెప్పాలి.ఈరోజు సందీప్ పనిలోకి రాలేదని చెపుతాం.మీ కోసం మీ మీ కుటుంబాల కోసం మీరిక్కడ ఒక ప్రమాదాన్ని చూసిన సంగతి మర్చిపోవాలి."

కొంతసేపు అక్కడ నిశ్శబ్దం తాండవించింది.చీకటిరాత్రి లాటి భయంకరమైన నిశ్శబ్దం!కానీ తరుణ్ మౌనంగా ఉండలేక పోయాడు,"అలా ఎలా చెపుతాం,సార్?"అంటూ కుర్చీలోంచి లేచి నిలబడ్డాడు.అతని కళ్ళు నీళ్ళతో నిండిపోయాయి,"ఉదయం సందీప్ ,నేనూ ఒకేసారి డ్యూటీలోకొచ్చాం.అతని తలిదండ్రులకి అతని డ్యూటీ శాశ్వతంగా ముగిసిపోయిందని తెలియజేసే బాధ్యత మనమీద ఉంది.వాళ్ళు నన్నే అడుగుతారు.నేను అబద్ధం ఎలా చెప్పను?"అన్నాడు.అతను ఇక ఆపుకోలేక చిన్నపిల్లాడిలా వెక్కి వెక్కి ఏడ్చాడు.

డీ ఎమ్ అతన్ని ఓదారుస్తున్నట్టు నటించి,తరుణ్ ని ఒక ఆఫీసర్ ని సాయమిచ్చి తన చేంబర్ లోకి పంపేశాడు.తరవాత చాలా బాధపడుతున్నట్టు మొహం పెట్టి,"నేను తరుణ్ బాధని అర్థం చేసుకోగలను.కానీ ఇలాటి సమయంలో మనం ప్రాక్టికల్ గా ఆలోచించాలి.అతని కుటుంబంలోని ఐదారుగురికోసం ఇక్కడ పనిచేస్తున్న వందమంది కార్మికులు సమస్యకి గురవటం సరికాదు.అందుకని నేను మీకు ఇచ్చే చివరి సలహా, ఎవరూ సందీప్ కి జరిగిన ప్రమాదం గురించి నోరు విప్పద్దు.ఇది అందరి మంచికోసమూ నేను ఇస్తున్న సలహా.ఇక మీరు వెళ్ళి పనులు చూసుకోండి," అన్నాడు.


అక్కడినించి కదిలిన వాళ్ళందరి మొహాల్లోనూ పెద్ద బరువు మోస్తున్న భావం చోటు చేసుకుంది.వాళ్ళ గుండెల్లో ఉన్న భారమే వాళ్ళ మొహాల్లో ప్రతిబింబించింది.ఎటూ తేల్చుకోలేని ఒక సందిగ్ధావస్థ!డీ ఎమ్ మాటల్లో ఉత్త సలహా మాత్రమే లేదనీ అది ఒక ఆదేశమేననీ వాళ్ళకి అనిపించింది.అతను చెప్పినట్టు చెయ్యకపోతే ఫలితాన్ని అనుభవించాల్సి వస్తుందన్న బెదిరింపు కూడా ధ్వనించింది.

అక్కణ్ణించి డీ ఎమ్ తన గదిలోకెళ్ళాడు.ఏసీ తో చల్లగా ఉన్న ఆ గదిలో తరుణ్ కి అతను చల్లటి నీళ్ళు తాగటానికిచ్చాడు.అతని భావాలని గౌరవిస్తున్నానని తెలియజేసేందుకు,"తరుణ్,సందీప్ నీకు ప్రాణస్నేహితుడని నాకు తెలుసు.అతని మరణాన్ని తట్టుకోటం నీకు కష్టమే.కానీ నువ్వు చదువుకున్నవాడివి, తెలివైనవాడివి,కంపెనీ,అందులో పనిచేసేవాళ్ళ మంచికోసం నువ్వు మనసును దిటవుపరుచుకోక తప్పదు,"అన్నాడు.

"నాకేమీ చెప్పకండి సార్!ఒద్దు ఆ విషయం మాట్లాడద్దు.ప్రస్తుతం నేనేమీ వినే స్థితిలో లేను..."అన్నాడు తరుణ్ ఇంకా ఏడుస్తూ.మరుక్షణం అక్కడినించి బైటికి వెళ్ళి,సందీప్ పడిపోయిన బాల్చీ దగ్గరకెళ్ళాడు.సలసలా మరుగుతున్న ఆ ద్రవాన్ని కళ్ళార్పకండా చూడసాగాడు.మాంసం కాలిన కమురు వాసన ఇంకా వస్తూనే ఉంది.అతని మనసు ఆక్రోశిస్తూ ప్రశ్నించసాగింది-

’సందీప్,ఒరే సందీప్! ఇలా చనిపోయావేమిట్రా?పెద్ద పెద్ద ప్రమాదాల్లో నలిగిపోయి,చితికిపోయి,తెగిపోయి అందరూ చనిపోవటం చూశాను...శవాలు గుర్తుపట్టలేనంతగా తయారవుతాయి...కానీ నువ్వు , నువ్వు చనిపోయిన తీరు...శవం కూడా మిగల్లేదే!?ఇలాటి చావు ఇంతకుముందెన్నడూ చూడలేదు సందీప్!చూస్తూండగా నువ్వు మృత్యుముఖంలోకి వెళ్ళిపోయావు...ఎవ్వరం ఏమీ చెయ్యలేకపోయాం!మా కళ్ళముందే నీ ప్రాణాలు గాల్లో కలిసిపోయాయి.ఒక్క ఎముక,ఒక్క వేలైనా మిగల్లేదు కదరా గుర్తుకి?అసలు సందీప్ అనే మనిషి లేనేలేడన్నట్టు అయింది...ఎందుకిలా జరిగింది?

అసలు నేను ఇంతకుముందే నిన్ను హెచ్చరించాను.నువ్వెప్పుడూ ఒక్కడివే క్రేన్ పైకి ఎక్కిపోతూ ఉండేవాడివి.ఎంత చిన్న మరమ్మతైనా కరెంటుతో పని...అది చాలా ప్రమాదకరమైనది,అని పోయిన వారమే నీకు చెప్పాను...అంత పైకి ఒంటరిగా ఎక్కి ఏమీ చెయ్యకురా అని.అసలు కరెంటు పని అంటేనే ఇద్దరు మనుషులు ఉండాలి.

నువ్వేమన్నావు?’ఇదేమీ అంత ప్రమాదకరమైనది కాదులేరా, పేనల్ లో స్విచ్ ట్రిప్ అవుతుంది,దాన్ని సరిచెయ్యటమే.కానీ ఫోర్ మ్యాన్ కూడా ఎప్పుడూ నన్నొక్కణ్ణే వెళ్ళి బాగుచెయ్యమంటాడు.ఇక నేనొక చవటని,ఎదురుచెప్పటం కూడా రాదు!’అన్నావు.

ఇప్పుడేమో ఈ డీ ఎమ్ నీ చావు గురించి ఒక్క మాట మాట్లాదటానికి వీల్లేదంటున్నాడు.నన్నేం చెయ్యమంటావురా?

తరుణ్ మనసు ఇలా కొట్టుమిట్టడుతూనే ఉంది.ఇంతలో అతని భుజం మీద ఎవరిదో చెయ్యి పడింది.అది అతని మరో స్నేహితుడు,కేతన్ చెయ్యి."తరుణ్ ఇక్కడ అలా ఎంతసేపు నిలబడ్డా నువ్వు చెయ్యగలిగింది ఏమీ లేదు.పద,పోదాం!"అన్నాడు కేతన్.

వాళ్ళ వెనకాల విభాగంలోని ఆఫీసర్లు నిలబడి ఇటే చూస్తున్నారు.వాళ్ళ హావభావాలు,’నాటకాలు చాలు,చెప్పినట్టు వినకపోతే అనుభవిస్తావు!’అన్నట్టు గా ఉన్నాయి.

కొంతసేపటికి ఆ పెద్ద పాత్ర ని ఓవర్ హెడ్ క్రేన్ సాయంతో పైకి ఎత్తసాగారు.తరుణ్ వాళ్ళు ఏం చేస్తారా అని ఆశ్చర్యంగా చూడసాగాడు.క్రేన్ దాన్ని తీసుకెళ్ళి మళ్ళీ ౧౬౦౦ సెంటిగ్రేడ్ లో మరిగించేందుకు వెసల్ లో పోసేసింది.సందీప్ శరీరం తాలూకు చిన్న చిన్న ముక్కలేవైనా మిగిలుంటే అవి కూడా ఇక కరిగిపోతాయి.ఇది చూసి సందీప్ కి పట్టిన దుస్థితికి తరుణ్ మరింతగా కుమిలిపోయాడు.అతని అంతరాత్మ ఘోషించింది...అయ్యో సందీప్!నీ ఒళ్ళు ఇప్పుడు పూర్తిగా ఉక్కుతో కలిసిపోయింది.అంటే ఇప్పుడు నువ్వు ఒక వంతెనగానో,రైలు కమ్ములుగానో...ఒక ఓడలో భాగంగానో మారిపోతావు!లేకపోతే పార,గునపం.పైపు,స్తంభం,కత్తి,రివాల్వర్... ఏ వస్తువుగానైనా మారిపోయి గుర్తుపట్తలేకుండా పోతావు!మళ్ళీ మనిషిగా మాత్రం మారలేవు.కొత్తగా కాపరానికి వచ్చిన నీ భార్య,వయసుమళ్ళిన మీ నాన్న...ఎవరికీ నీ ఆచూకీ కూడా తెలీదు.బతికున్నావో లేదో కూడా తెలియనివ్వద్దంటున్నారు ఈ రాక్షసులు!వాళ్ళు మాత్రం కొన్ని వేల లక్షల టన్నుల ఉక్కు తయారు చేస్తూ లాభాలు గడిస్తూ ఉంటారు.

కేతన్ మళ్ళీ తరుణ్ వీపు తట్టి,"పద తరుణ్!ఇక సందీప్ ని మర్చిపో,అతను ఇక మనకి కనిపించడు.ఇంటికెళ్దాం పద!" అన్నాడు.

"కానీ కేతన్...సందీప్ ఉదయం ఇక్కడే ఉన్నాడు...ఇదే చోట!"

"అలాగని చెప్పేందుకు ఎటువంటి సాక్ష్యమూ మిగల్లేదు బ్రదర్!"

"కంప్యూటరుంది...ఇక్కడ ఆ సంఘటన చూసిన వాళ్ళెంతమందో ఉన్నారు...నేనున్నాను!"

"అవును,కంప్యూటర్ లో అతని అటెండెన్స్ ఉంది,కానీ ఇప్పుడు దాన్ని చెరిపేశారు.అందరూ అతని పేరు చూశారు,కానీ చూడనట్టు నటిస్తున్నారు.నువ్వొక్కడివే మిగిలావు, నువ్వు నిర్ణయించుకో ఏం చేస్తావో...సందీప్ చావు గురించి అందరికీ చెపుతావా?నీ ఉద్యోగాన్ని రక్షించుకుంటావా?"

సందీప్ తండ్రి ఇదే ఫేక్టరీలో పనిచేసి రిటైర్ అయాడు.చాలా రోజులవరకూ ఆయన సందీప్ కోసం అన్నిచోట్లా వాకబు చేస్తూనే ఉన్నాడు.అందరి మొహాలమీదా ముసుగులున్నాయని తెలుసుకోటానికి ఆయనకి ఆట్టే కాలం పట్టలేదు.తరుణ్ అబద్ధం చెప్పవలసివస్తున్నందుకు లోలోపల విపరీతంగా మధనపడసాగాడు.చివరికి ఒక నిశ్చయానికి వచ్చి,సందీప్ ఇంటికి బైలుదేరాడు.కానీ దారిలోనే సందీప్ వాళ్ళ నాన్న అతనికి ఎదురుపడ్డాడు...ఆయన మొహంలో వేదన,నిరాశ,దిగులు...తరుణ్ ఆయనతో,"నేను మీ ఇంటికే బైలుదేరానండీ,’అన్నాడు.

ఆయన ఒకసారి తరుణ్ కేసి విచిత్రంగా చూసి,"నీకెందుకు బాబూ కష్టం!నేనే వస్తున్నా మీ ఇంటికి...నీ మౌనాన్ని వినేందుకు...నీ మనసు పడే సంక్షోభాన్ని చూసేందుకు!"అన్నాడు.

తరుణ్ మొహంలో నిస్సహాయతని చూసి మళ్ళీ ఆయనే, ’ఒక పాతిక ముప్ఫై ఏళ్ల క్రితం కార్మికులలో ఎంత వేడి...ఎంత ఐకమత్యం ఉండేదనుకున్నావు?ఏదైనా అన్యాయం జరిగితే అందరూ ఏకమై ఎదిరించేవారు...పోరాడేవారు...అప్పట్లో ఇన్ని సౌకర్యాలు కూడా లేవు...ఎప్పుడూ అన్నిటికీ కొరతే, ఎన్నో రకాల కష్టాలుండేవి...ఐనా ఐకమత్యమే బలంగా ధైర్యంగా ఎదుర్కొనేవాళ్ళం!"అన్నాడు.

కొంచెంసేపు ఆగి ఆయన తరుణ్ మౌనాన్ని ఛేదించేందుకు మళ్ళీ,"ఇవాళ అందరికీ అన్ని రకాల సౌకర్యాలూ ఉన్నాయి,కొత్త కొత్త సాధనాలున్నాయి,ఐనా వీళ్ళ మనస్తత్వం ఎంత మారిపోయింది.మనకేమిటి అనేదే అందరి ఆలోచనా.కంపెనీ లోపల ఐనా బైట ఐనా ఏమైనా జరిగితే పెదవి విప్పరు కదా!"అన్నాడు.

ఆయాసం తీర్చుకునేందుకు కొంచెం ఆగి,"నేను పనిచేసే రోజుల్లో ఒకసారి ఒక వర్కర్ చెయ్యి తెగిపోయింది.అతను పరధ్యానంగా ఉండటంవల్లే అలా జరిగిందని మేనేజ్ మెంట్ నష్టపరిహారం ఇవ్వనంది.అతనికి నష్టపరిహారం ఇప్పించేందుకు మొత్తం కార్మికులందరూ సమ్మె చేశారు.అభివృద్ధి జరగాలంటే పోరాటం అవసరం...అలా వ్యతిరేకాన్ని తెలియజేసే ధైర్యం లేకుండా పోయిందంటే ఇక చెడ్డరోజులు వచ్చాయనే అనుకోవాలి!"అన్నాడు.

సందీప్ వాళ్ళ నాన్న మాటలు వింటున్నకొద్దీ తరుణ్ కళ్ళు ఆశ్చర్యంతో పెద్దవైపోయాయి.కొంతసేపు మౌనంగా ఉన్నాక,ఆయన కళ్ళు చెమర్చాయి,గొంతు మూసుకుపోయింది.వణికే గోంతుతో,"బాబూ,వాడు నీకు చిన్నప్పట్నించీ తెలుసు.మీరిద్దరూ ప్రాణస్నేహితులు.వారం రోజులైంది...ఇప్పటివరకూ నీ నోటంట ఒక్క మాట కూడా రాలేదు.నీ మనసులో జరిగేసంఘర్షణ నాకు అర్థమౌతూనే ఉంది,తరుణ్!నువ్వు ఏం చెపితే అదే నిజమని నమ్ముతాను.చెప్పు...ఫేక్టరీలో మరిగే ద్రవంలో పడి కాలిపోయింది సందీపే కదూ?...చెప్పు తరుణ్..మావాడే కదూ? అక్కడక్కడా అలాటి మాటలేవో నాకు వినిపించాయి.నువ్వైతే అబద్ధం చెప్పవని నిన్ను అడుగుతున్నాను...చెప్పు,బాబూ!"అన్నాడు.

ఇక తరుణ్ సంబాళించుకోలేకపోయాడు.ఆయన్ని వాటేసుకుని భోరుమని ఏడ్చాడు."అవును ...వాడు సందీపే అంకుల్!...మీ అబ్బాయి సందీప్!నా ప్రాణస్నేహితుడు సందీపే!  నేను సందీప్ కన్నా అభాగ్యుణ్ణి... దరిద్రుణ్ణి.అసలు చచ్చిపోయింది నేనే...వాడు పోయాడని మీకు చెప్పే ధైర్యం కూడా నాకు లేకపోయింది..."

ఆ పైన తరుణ్ మాట్లాడలేక పోయాడు.సందీప్ తండ్రి తరుణ్ వీపు నిమురుతూ ఓదారుస్తూ ఉండిపోయాడు...ఇద్దరి కళ్ళలోంచీ కన్నీళ్ళు ధారాపాతంగా కారిపోతూనే ఉన్నాయి... .

------------------------------------------------------------------------------------

హిందీ మూలం : జైనందన్

అనువాదం : ఆర్.శాంత సుందరి

అగ్గిపుల్లలతో...
---------

 అంగవైకల్యం ఉన్నవాళ్ళు సామాన్యంగా తాము శాపగ్రస్తులమని కుమిలిపోతూ, బతుకు వెళ్ళదీస్తూ ఉంటారు.అది వాళ్ళలో  ఆత్మవిశ్వాసం లేకుండా చేసి అసహాయుల్ని చేస్తుంది.ఈ స్థితికి వాళ్ళెంత బాధ్యులో మన సమాజానికి కూడా అంతే బాధ్యత ఉంది. అందరూ వికలాంగులని రకరకాల మాటలతో హింసిస్తూ ఉంటారు.
కానీ ఇటువంటి క్లిష్టమైన పరిస్థితుల్లో కూడా ఏటికి ఎదురీదే స్వభావం కొందరిలో కనిపిస్తుంది.ఎంత పెద్ద అడ్డంకులొచ్చినా దాటుకుని వెళ్ళే సాహసం,ధైర్యం వీళ్ళు చూపిస్తారు.చదువుకుని ఎవరిమీదా ఆధారపడకుండా బతకటమే కాదు, తమ జీవితంలోని ఒంటరితనాన్ని కళలతో నింపి, అద్భుతాలు సాధించారు.
అటువంటి వ్యక్తేప్రదీప్ కుమార్.పంజాబ్ నేషనల్ బ్యాంకు,లఖానా శాఖలో క్లర్క్ గా పని చేస్తున్నాడు.మరోపక్క తాను సాధించిన కళని అంతర్జాతీయ స్థాయికి తీసుకెళ్ళగలిగాడు.

ప్రదీప్ కుమార్ ఆగస్టు ఐదో తేదీన పందొమ్మిదివందల ఢెబ్భై మూడు లో,హర్యానా లో నఖానా అనే ఊళ్ళో పుట్టాడు.ఇతని తండ్రి బాలకిషన్ స్వామి మిడిల్ స్కూల్లో టీచర్.ప్రదీప్ కి డెబ్భైఐదు శాతం చెముడు.అయినా అతని తండ్రి అతన్ని అందరూ చదువుకునే తన స్కూల్లోనే వేసి, కష్టపడి మెట్రిక్ దాకా చదివించాడు.

ప్రదీప్ కి తను మిగతా పిల్లల్లాగ లేడని తెలిసింది,కానీ అతను కుంగిపోకుండా అందరూ చెయ్యని పని ఏదైనా చెయ్యాలని అనుకున్నాడు.చదువుకునే రోజుల్లోనే అతనికి బొమ్మలు వెయ్యటమంటే చాలా ఆసక్తి ఉండేది.దేవుడు మన శరీరంలో ఎక్కడైనా ఒక లోపం పెడితే
జీవశక్తిని ఇంకో రూపంలో ,మరెక్కడో పెడతాడు.బొమ్మలు గీయటంతో పాటు ప్రదీప్ కి కొన్ని విచిత్రమైన సరదాలు కూడా కలిగాయి.

క్లాసులో కింద పడ్డ చాక్ పీసు ముక్కలని బ్లేడుతో చెక్కి అద్భుతమైన కళాకృతులు తయారు చేసేవాడు.అలాగే ఒకసారి అగ్గిపుల్లతో చెవి శుభ్రం చేసుకుంటూండగా, అది తమాషాగా విరిగింది.అంతే,ఇంకేముంది?అతని ఆలోచనలు ఒక కొత్త దిశగా పరిగెత్తాయి.అగ్గిపుల్లలతో శిల్పాలు చేయటం! అతని పేరు త్వరలోనే విదేశాలకి కూడా పాకింది.

క్రాఫ్ట్ కౌన్సిల్,న్యూ యార్క్,ప్రదీప్ కుమార్ అగ్గిపుల్లలతో చేసిన కళాకృతులను జానపద కళల కోవలోకి చేర్చి,లండన్,న్యూయార్క్,పారిస్ నించి ప్రచురించబడే, ’రా విజన్’అనే ఇంటర్నేషనల్ జర్నల్ ఆఫ్ ఆర్ట్  త్రైమాసిక పత్రికలో ప్రదీప్ కుమార్ పరిచయం,అతను అగ్గిపుల్లలతో చేసిన ఇరవైనాలుగు నమూనాల ఫొటోలూ రెండు పేజీల్లో ఇవ్వటమే కాక,తమ వెబ్ సైట్ లో కూడా వాటిని పెట్టారు.ఆ పత్రిక ప్రదీప్ కుమార్ కి రెండువందల యాభై డాలర్లు ఇచ్చి అతన్ని ప్రోత్సహించింది.ఆ పత్రికనీ ఇంటర్నెట్ లోని వెబ్ సైట్ నీ చూసి న్యూయార్క్ లోని పేరు పొందిన ఆర్ట్ గ్యాలరీ,’కెవిన్ మోరిస్’ప్రదీప్ తయారు చేసిన కళాకృతులని న్యూయార్క్ కి తెప్పించుకుంది.ఇప్పటికీ అవి ఆ అర్ట్ గ్యాలరీలో ఉన్నాయి.

ప్రదీప్ ఒక్క క్షణంలో బ్లేడ్ తో అగ్గిపుల్లని ఒక అందమైన పక్షిగానో,మనిషిగానో చెక్కేస్తాడు.చూసేవాళ్ళు ఆశ్చర్యంతో ముక్కుమీద వేలు వేసుకుంటారు.కృష్ణుడూ -రాధా,రుక్మిణీ బొమ్మలు కురుక్షేత్ర నగరం లోని కృష్ణ మ్యూజియంలో ప్రదర్శనకి ఎంచుకోబడ్డాయి.

తండ్రి అందించిన సాయానికి,తనలోని సంకల్పబలం తోడై,ప్రదీప్ పందొమ్మిదివందల తొంభైమూడులో ,పంజాబ్ నేషనల్ బ్యాంకు జోనల్ ఆఫీసులో, హిసార్ లో, క్లాస్ ఫోర్ ఉద్యోగిగా పని ప్రారంభించాడు.ఆర్థికంగా స్వావలంబన సాధించాక అతని కళ మరింత మెరుగులు దిద్దుకుంది.తన నైపుణ్యం, దృఢమైన కోరికా,శ్రద్ధా తో బ్యాంకులోని ఆఫీసర్లనీ, తోటి ఉద్యోగులనీ ఆకట్టుకున్నాడు.చాలా కాలం ఇదే ఉద్యోగంలో ఉంటూ పని చేశాడు. రెండువేల నాలుగు జనవరిలో అతనికి ప్రమోషనొచ్చి క్లర్క్ పనిలో చేరాడు.తన ఉద్యోగాన్ని చక్కగా నిర్వహిస్తున్నాడు.

ఉద్యోగం చేస్తూనే తీరిక దొరికినప్పుడల్లా తన కళకి సమయాన్ని వెచ్చిస్తాడు.తొంభైనాలుగు ఫిబ్రవరీ నెలలో హిసార్ లో అతని బొమ్మల ప్రదర్శన జరిగింది.అతనికి ఐదువందల రూపాయలు బహుమతీ,బోలెడంత ప్రశంసా లభించాయి. ఇంటర్నేషనల్ డిసేబుల్డ్ ఏర్పాటు చేసిన ఒక సమావేశం లో ప్రదీప్ కళకి స్థానం లభించింది.అప్పుడు శ్రీమతి సోనియా గాంధీ స్వయంగా ప్రదీప్ కళా నైపుణ్యాన్ని ప్రశంసించారు.
 హర్యానా ప్రభుత్వం  ’అత్యంత నిపుణుడైన ఉద్యోగి’పురస్కారాన్ని తొంభైనాలుగులోనూ,’భారతీయ వికలాంగ భూషణ్’పురస్కారాన్ని తొంభైఐదులోనూ,’రెడ్ అండ్ వైట్ సామాజిక సాహసికుడు’అనే పురస్కారాన్ని తొంభైఆరులోనూ ఇచ్చి ప్రదీప్ కుమార్ ని సత్కరించింది.

ప్రస్తుతం ప్రదీప్ జీవితం సుఖంగా, గౌరవంగా సాగిపోతోంది. తను చేసిన పోరాటం,తన ఆత్మవిశ్వాసం,దృఢ సంకల్పం.శ్రద్ధా,ధైర్య సాహసాలూ,కళా కౌశలం,తలిదండ్రులు కలగజేసిన ప్రేరణా,తను పడ్డ ప్రయాసా వల్ల ప్రదీప్ ఈరోజు సమాజంలో ఉన్నత స్థానాన్ని దక్కించుకున్నాడు.అతనికి తనకున్న కొరత భారమని అనిపించటంలేదు.అతని కఠిన ప్రయాస,అతనికున్న కళా నైపుణ్యం ముందు, అతనికున్న అంగవైకల్యం తలవంచక తప్పలేదు*

------------------------------------------------------------------------------------------------

హిందీ మూలం : బంశీలాల్ పరమార్

అనువాదం : ఆర్.శాంత సుందరి

ఆడవాళ్ళు
*****************
కొందరు స్వేచ్ఛగా ఎందులోనైనా దూకి ఆత్మహత్య చేసుకున్నారు
అలా అని పోలీసు రికార్డుల్లో నమోదయి ఉంది
ఇంక కొంతమంది ఆడవాళ్ళు స్వయంగా చితిమంటల్లో పడి ఆత్మాహుతి చేసుకున్నారు.
అలా అని మతగ్రంథాల్లో రాసి ఉంది

నేను కవిని, కర్తని
తొందరేముంది
ఏదో ఒక రోజు పోలీసులనీ పురోహితులనీ కట్టకట్టుకుని రమ్మని
స్త్రీల న్యాయస్థానానికి పిలిపిస్తాను
మిగతా న్యాయస్థానాలన్నిటినీ రద్దు చేసేస్తాను
స్త్రీలకీ పిల్లలకీ వ్యతిరేకంగా మగమహారాజులు వేసిన
కేసులన్నిటినీ కూడా రద్దు చేస్తాను
సైనికులూ విద్యార్థులూ తెచ్చిన డిక్రీలని కూడా
పనికిరావని చెపుతాను
దుర్బలులు కండబలం ఉన్నవాళ్ళ పేర రాసిన విల్లులని కూడా నేను బహిష్కరిస్తాను.
స్వేచ్ఛగా బావుల్లో దూకిన స్త్రీలనీ చితిమీద కాలి చనిపోయిన స్త్రీలనీ
నేను మళ్ళీ బతికిస్తాను
ఎక్కడైనా ఏమైనా పొరపాటు జరిగి ఉంటే
చెప్పని విషయాలేమైనా ఉంటే
వాళ్ళు న్యాయాస్థానాల్లో ఏనాడో చెప్పిన మాటలని
మళ్ళీ కొత్తగా రాస్తాను.

ఎందుకంటే నాకు ఒక స్త్రీ తెలుసు
ఏడు జానల తన శరీరాన్ని జానెడు ఇంట్లో
జీవితాంతం కుదించుకుని బతికింది బైటికి తొంగి కూడా చూడలేదు
శవం గా మారిన తరవాతే ఇంట్లోంచి ఆమె బైటికొచ్చింది.
బైటికి వస్తూనే భూమి తల్లి లా పరుచుకుంది
స్త్రీ శవం భూమాతలాగ ఉంటుంది
బైటికి రాగానే విస్తరిస్తుంది పోలీసు స్టేషన్లనుంచి న్యాయస్థానాల దాకా
అపరాధం జరిగిన రుజువులన్నిటినీ తుడిచెయ్యడం చూస్తున్నాను
చందన తిలకం దిద్దుకుని తలలెగరేసుకు తిరుగుతున్న పురోహితులూ
పతకాలతో ఛాతీలని అలంకరించుకుని విర్రవీగుతున్న సిపాయిలూ
మహారాజుకి జై అని నినాదాలు పలుకుతున్నారు.

వాళ్ళందరూ చనిపోయిన మహారాజులు
చితులు పేర్చుకుని సతీసహగమనం చేసేందుకు సిద్ధంగా ఉన్నారు వాళ్ళ మహారాణులు
ఇక మహారాణులే లేకపోతే పరిచారికలేం చేస్తారు?
అందుకే వాళ్ళు కూడా సిద్ధమౌతున్నారు చనిపోయేందుకు
నాకు మహారాణులకన్నా వాళ్ళని చూస్తేనే జాలి
వాళ్ళ భర్తలు బతికే ఉన్నారు...ఏడుస్తున్నారు
ఒక స్త్రీ బతికున్న తన భర్త ఏడుస్తూంటే చనిపోవడం ఎంత ఘోరం?
కానీ భర్తలకి ఏడ్చే స్త్రీని కొట్తడం తప్పుగా తోచదు ఎందుకో
ఆడవాళ్ళు ఏడుస్తూనే ఉంటారు,మొగాళ్ళు కొడుతూనే ఉంటారు
ఆడది గట్టిగా ఏడిస్తే మగాడు మరింత గట్టిగా కొడతాడు
దాంతో ఆమె ఒక్కోసారి చనిపోతుంది

చరిత్రలో మొట్ట మొదటిసారి మంటల్లో పడేసి చంపబడిన మొదటి  స్త్రీ ఎవరైఉంటుంది?
నాకు తెలీదు
కానీ ఆమె ఎవరైనా సరే మా అమ్మే అయిఉంటుంది,
ఇప్పుడు నా విచారం
భవిష్యత్తు లో అలాటి నేరానికి గురై మరణించే స్త్రీ ఎవరవుతారనేదే
ఆ ఆఖరి స్త్రీ ఎవరవుతుంది?
నాకు తెలీదు
కానీ ఆమె ఎవరైనప్పటికీ నా కూతురే అవుతుంది...
అయినా
నేనలా జరగనివ్వను కదా!
*****************************************
మూలం : హిందీ కవిత... రమాశంకర్ యాదవ్ విద్రోహీ
అనువాదం : ఆర్.శాంత సుందరి

సృజనకి ఆరంభ క్షణం

చెప్పాలన్న కోరిక

రచించాలన్న తపన

కేవలం తన అస్తిత్వాన్ని తాను వెతుక్కోవటమే !

ఒంటికి పువ్వో

గడ్డిపరకో

ఇసుకో

లేక రాయో తగిలితే

నరనరానా ఒక పులకరింత

మళ్ళీ మళ్ళీ తాకాలని...ఇంకా ముట్టుకోవాలని...

ఆ తరవాత తాకకూడదని...

ఉప్పొంగే రక్తం మాటలాడే 

ఆ క్షణం

అభివ్యక్తి క్షణం

అదే క్షణం సృజనకి ప్రారంభం !

కళ్ళముందు ఎన్నెన్నో రంగులు కదలుతూనే ఉంటాయి

కానీ ఏదో ఒక రంగు

ఎప్పుడో కనురెప్పలని దాటి వెళ్ళి

కలలో కదలాడినప్పుడు

మనసు లోతుల్లో

ఉత్సాహం ఇంద్రధనుస్సుగా విరిసినప్పుడు

దిగులు మబ్బులు చీలినప్పుడు

సత్సంకల్పమనే జ్యోతి వెలిగే

అదే క్షణం సృజనకి ప్రారంభం !

గాలిలో తేలివచ్చే ఒక సువాసన

ఊపిరిలో కలవగానే

రాగమేదో పలుకుతూ

శ్వాసల తీగలని బిగిస్తుంది

మనసు హరిణం కలత చెంది తిరుగుతూ

అలసిపోయి కూలబడుతుంది

ముడుచుకుని పడుకుంటుంది

ఆ కలవరం

ఆ పిచ్చి పరుగు

ఓటమి గురించి అవగాహన

ఉన్నట్టుండి ఏదో దొరికిన ఆనందం.

ఆజన్మాంతం దాహంతో ఆత్మ

వెదుకుతూనే ఉంటుంది

నదులూ,సరోవరాలూ,బావులూ

కాని బతుకు ఎండ

గొంతులో ముళ్ళు మొలిపిస్తుంది

ఎప్పుడో ఒక నది దొరికితే

శబ్దభేది బాణమొకటి

ఒక జీవాన్ని హరిస్తుంది

ఐనా చావదు దాహం

ఇంకెప్పుడైనా ఒక సరోవరం కనబడితే

యక్షుడొకడు ఎదురుపడి

సంధిస్తాడు ప్రశ్నలని వరసగా

దాహార్తి మూర్ఛపోయి విలవిల్లాడుతుంది

నీటికోసం వెతుకులాట ఆగదు

అప్పుడొక జలపాతం కనిపిస్తే

దోసిలిపట్టి నీళ్ళు తాగి సేదతీరితే

చిరకాలపు ఆ దాహం తీరుతుంది

నిర్మలమైన పాల ధార

అమృతంతో తడిసిన పయ్యెద

తృప్తినిస్తుంది.

మౌనం బద్దలై

హద్దులు చెరిగిపోయి

శరీరం దిక్కులలో కరిగిపోయి

కేవలం మిగులుతుంది శూన్యం...దేహరహితంగా,

శూన్యంలోంచి పదాల నక్షత్రాలు పొడిచినపుడు

ఆ క్షణమే

అభివ్యక్తికి ఆరంభం !

అలాటి దుర్లభమైన క్షణం నాకు దొరికిందొకటి

అప్పగిస్తున్నాను దాన్ని నీకీక్షణాన

స్వీకరించు నిష్కపటంగా

ఇదొక్కటే అభివ్యక్తికి ఆరంభ క్షణం

సృజనకి ప్రారంభ క్షణం !

***************************************************************************************************

హిందీ మూలం : ఋషభదేవ్ శర్మ

అనువాదం : ఆర్.శాంత సుందరి

( ఏప్రిల్ పాలపిట్ట మాసపత్రికలో ప్రచురించబడింది)

మొక్క మూగదా?                                    
-------------

ఆలోచనల్లో తేలిపోతూ
ఒక రోజు ఉదయాన్నే మొక్కలకి నీళ్ళు పడుతుంటే
నా కుడి చెవి మీద
పక్కింటి గోడ మీదుగా వాలిన
తీగొకటి తగిలినట్టనిపించింది
ఒక్క క్షణం
దాన్ని తోసెయ్యాలనీ
తుంపి పారెయ్యాలనీ అనిపించింది
కానీ నేనలాటి పనేదీ చెయ్యలేదు,
దాన్ని చేత్తో పట్టుకుని గోడ మీంచి తొంగి చూశాను.
దాని పాదు పూర్తిగా నీళ్ళులేక ఎండిపోయి కనిపించింది...
మౌనంగా ఆ తీగ నాకేం చెప్పాలనుకుందో తెలిసింది,
’నాకు కూడా దాహంగా ఉంది
ఒక బకెట్టు నీళ్ళు నాకు కూడా పొయ్యవా?’
అని అడిగిందది.
’తప్పకుండా,’అన్నాను నాలో నేనే
సందేహం లేదు
మొక్కలకి కూడా భాష ఉంది,
మనలాగే మాట్లడగలవు
అవి మూగవేమీ కావు!

-------------------------------------------------------
ఆంగ్ల మూలం : కుమరేంద్ర మల్లిక్
అనువాదం : ఆర్.శాంత సుందరి

¶¢ÀhµÀ嶢ÀAlµÀ ¶ª¶¢À¶ªï

-------------------

È¢ÀfºOµv³ ¶ªÃ¶p±¼AdÇAfÇAd³ svô VµÀdÃà OµÃ±µÀÛ¶mé Oµ¶mùvÇàAd³ù OÉ»ª VµÃ¥¹fµÀ.CAlµ±µÃ ¤ÀdºAS³ Oº ¶®ŸY±µ±ÀµÃ±µÀ.D±ÀµÀ¶m Èplµ¶¢Áv ¤Àlµ W¶mé W±µÀ¶m¶¢Áýö lÐsÃVµÀv¹fºAl¼.D±ÀµÀ¶m IAlµÀOµÀ ¶m¢¸öfÐ m¸OµÀ C±µæËÈ¢ÀAl¼ : CAlµ±¼O½ ËÈ¢lµï±µASµAvÑ hµvÇhÉå xSµv³ OɶªÀvAdÉ V¸v¹ D¶ªOºå GAdÀAl¼, ¶¢ÀÀPïAS¸ Cl¼ ¶¢À±ÍOµ±¼Oº ¶ªAsAlû¼AW¶mËlÇhÉ ¶¢À±¿¶mÃ.

CAlµ±¼Oµm¸é ¾ªn±ÀµÀ±³ C¶m¾ªæ»ª±ÀµÃ f¸Oµà±³,DV¸±µï,ËSǶmO¸vZ´ªà ËÈ¢¶pÁ OжpAS¸ VµÃ»ª , "D¶p±É¶¨´m VÉʪ¶pÁýêfµÀ C¢¸OµÀvà Vµ¢¸OµÀvà ¶¢Ãd¹ôfµlµçn ¤ÀOÇné «¸±µÀô VÇq¸ê¶mÀ? ¤À±µAlµ±µÃ ±ÐS¼ ¶ªêýŶ¬ vÑ vÉlµÀ O¸sdºà ¤À ¶¢Ãdvɤ £¶mlµÀvÉ C¶mÀOµÀAd¹±µÀ.O¸o Cl¼ nYA O¸lµÀ.¶¢ÀhµÀåvÑ G¶mé¶pÁýêfµÀ OµÃf¸ ±ÐS¼ ¤À ¶¢Ãdvn C±µæA VɶªÀOÐSµvlµÀ.El¼ CAlµ±¼O½ hÇw»ª¶m £¶¨±ÀµÀÊ¢À.q¸¥¹Ûhµï lÉ¥¹vÑô OÍné v°µv f¸v±µÀô ¶m¶¨à¶p±¼¶®±µA OºAlµ Ev¹dº ¢¸dºOº VÇwô«¸å±µÀ, hÇvÀ«¸?F WOµÀÖvÑ E±µÀOµÀÖ¶méAlµÀOµÀ ¤À±É s¹lûµÀïvÀ.l¸¢¸ Ê¢»ª¶m ¢¸yµÀõ V¸v¹ ¶ªÀvsûµAS¸ ±µÀŸY¶¢ÁvÀ VµÃ»pAVµSµvÀSµÀh¸±µÀ

"f¸Oµà±³ DV¸±µï S¸±µÃ,F OɶªÀ Êm¶mÀ ¢¸S¼¶m ¢¸SµÀfµÀ SµÀ±¼AW O¸lµÀ.¤À OÍxSÉ ±ÐS¼ lµSµØ±µ I¶¢Ë±Çm¸ GAfÉdÀà Y¹Sµñhµå j¶ªÀOÐvÉlµÀ.±ÐS¼ SÍAhµÀvÑAW Èpdºà¶m dÃïs³ HfºqÒ±ÀÀAl¼ l¸né ¶¢À¡õ hµS¼wAVÉAlµÀOµÀ COµÖfµ C¶mȪædº´ªà vÉfµÀ.D D¶p±É¶¨´m VÉ»ª¶m ¶ª±µÝ´m ÊmÊm O¸sdºà ¶ª¶¬YAS¸Êm £¶p±¿hµËÈ¢À¶m OжpA ¶¢WÛAl¼.IOµÃùþÖþïŸY³ ¤À ¶ª±³! D ±ÐS¼Oº ËÈ¢lµïA VÉ»ªAl¼ Êm¶mÀ. ¤À OÍxS³ C¶¥ñlµè¶¢vô DÈ¢À q¸ñg¸vÀ OÐvÑê±ÀÉÀ ¶p±¼»ªæi J±µêfºAl¼,"Cn ¶¢ÀAfº ¶pf¸âfµÀ ¶ª±µÝ´m.

m¸±µAS³ ¶m¶mÀé È¢ÃVÉhÐå qÏfºV¸fµÀ,"Êm¶mÀ VÇq¸êm¸?J¶¢ÃhµñA C¶¢O¸¶¥A lͱ¼Oºm¸ LOµ±¼¤Àlµ ¶¢À±ÍOµ±µÀ lµAfÇhµÀåh¸±µÀ ¤zõlµç±µÃ!"Cm¸éfµÀ ±µ¶¬¶ªïAS¸.Êm¶mÀ ¶¢ÀÔ¶mAS¸ hµv¹fºAV¸¶mÀ.ËSǶmO¸vZ´ªà O½ C¶m¶ªædº´ªà O½ Ev¹ SÍfµ¶¢vÀ ŸY±µSµdA ¶¢Ã¶¢ÀÃvÉ.O¸o Ev¹ lµSµØ±¼nAW VµÃfµdA m¸OºlÉ È¢ÀÀlµdº«¸±¼.

¶ªÃ¶p±¼AdÇAfÇAd³ Sµs¹ Sµs¹ OµvSµYɶªÀOµÀm¸éfµÀ," ¾pôŸY³, ¾pôŸY³ ! E¶pêdºOÉ OбµÀàvÑ G¶mé OɶªÀn SµÀ±¼AW Vµ±¼ÛAVÉAlµÀOµÀ ¶¢À¶mA EOµÖfµ ¶ª¶¢ÃÊ¢¶¥¶¢À±ÀµÃA.f¸Oµà±³ SÐq¸v³ F OɶªÀOº ¶ªAsAlû¼AW¶m £¶¨±ÀµÃvn SµÀ±¼AW hµ¶m Ctûq¸ñ±ÀµÃvÀ È¢vôfºAV¸fµÀ.¶¢À¶m CfÍöOÉd³ ¤ÀdºAS³ Oº ¶®ŸY±µ¢¸vn D±ÀµÀ¶m Oб¸fµÀ," Cm¸éfµÀ,m¸ ËÈ¢¶pÁ VµÃ»p¶ªÃå.D¶ªêiñ xSµv³ CËfÇþöŸY±³ S¸ F OɶªÀ £¶¨±ÀµÀA £Êm G¶mé¶pêdºO½ ¶pñhµï°µAS¸ £¶mdA ¶¢ÀÀPﶢÀn ¤ÀdºAS³ Oº ¶¢V¸Û¶mÀ.CAhÉ O¸Oµ CfÍöOÉd³ ¶pñi¶ªêAlµ¶m Iv¹ GAdÀAlÐ VµÃf¸vn OµÃf¸ C¶mÀOµÀm¸é¶mÀ."¶¢Ã CfÍöOÉd³ hµ¶mOµÀ¶mé £ÀSµh¸ ¶p¶mÀvoé ¶¢Ã¶mÀOµÀn EOµÖfºOº ¶¢V¸ÛfµÀ.¶¢À¶m hµS¸l¸vhÐ D±ÀµÀ¶m ËdÇ´¢À Ê¢´ªà VDZÀµÀïOµÀAf¸ D±ÀµÀ¶m VÇÊpêl¼ £Al¸A, ¶pñ¶¥évOº Y¢¸sÀvÀ VǶpÁl¸A,¤ÀOµÀ¶mé ¶ªAlɶ®vn n¶¢Åiå VɶªÀOµÀAlµÀ±µÀ S¸n,CAhÉ hµ¶pê ¤ÀvÑ ¤À±µÀ qÒd¹ôfµÀOж¢lµÀç,"Cm¸éfµÀ ¶ªÃ¶p±¼AdÇAfÇAd³.

CfÍöOÉd³ O¸±ÀÀh¸vÀ i±µSÉʪ vѶpv C¶m¶ªædº´ªå,ËSǶmO¸vZ´ªà EAO¸ qÏSµvÀ OµOµÀÖhµÃÊm OµÃ±µÀÛm¸é±µÀ.CfÍöOÉd³ SÍAhµÀ ¶ª¶¢±¼AVµÀOµÀn,"¤À±µÀ CAdÀ¶mé dÃïs³ lÉnOº G¶p±ÀÇÃS¼«¸å±µÀ?"Cn CfºS¸fµÀ.

"ClÍOµ q¸ô»ªàO³ ËÈp´p.l¸né ±ÐS¼ SÍAhµÀvÑOº ¶pA»p ¶ªË±Ç¶m È¢Ãh¸lµÀvÑ ¶¢ÀhµÀ嶢ÀAlµÃ, q¸ñg¢¸±ÀµÀÀ¶¢Á¹ vѶpwOº ¶pA¶pÁh¸¶¢ÀÀ,"C¶méfµÀ f¸.DV¸±µï.

"CAdÉ Cl¼ ±ÐS¼Oº q¸ñgm¸fº v¹dºlµ¶m鶢Ãd.l¸né jÊªÊªå ±ÐS¼ OÍné n£À©¸vvÑ VµnqÒh¸fµÀ,"C¶mél¼ ËSǶmO¸vZ´ªà.

f¸.DV¸±µï IlÐ C¶msѱÀÉÀAhµvÑ ¶ªÃ¶p±¼AdÇAfÇAd³ D±ÀµÀné ¶¢Ãd¹ôfµlµçn ËȪSµ VÉ¥¹fµÀ.CfÍöOÉd³ ¶¢À¡õ Ev¹ CfºS¸fµÀ,"LOµ ±ÐS¼Oº ¶¢ÀhµÀ嶢ÀAlµÀ EWÛ¶m¶pÁýêfµÀ DÈ¢ÀOº hµ¶m VµÀdÃà G¶m颸yµÀõ ¶¢Ãd¹ôfµÀOµÀÊm ¶¢ÃdvÀ Iv¹ £n»p«¸å±ÀÀ?"

l¿nOº Y¢¸sÀ f¸.DVµ±µï VÇq¸êfµÀ,"¶¢ÀhµÀåvÑ G¶mé ±ÐS¼ ¶¢À¶mv¹SÉ Cné ¶¢Ãdvà £¶mSµvlµÀ,¶ªê¶¨àAS¸ C±µæA VɶªÀOÐSµvlµÀ.¶¢ÀhµÀ嶢ÀAlµÀ EVÉÛ £lû¸¶mA JAhµ ¶pñSµi «¸lû¼AWAlµAdÉ, ±ÐS¼ ¶pÁ¹±¼åS¸ VµVµÀÛ¶pfºqÒ±ÀÉÀAhµS¸ l¸né E¶¢öOµÖ±µvÉlµÀ,"Cm¸éfµÀ.

"CAdÉ ±ÐS¼Oº OÍAVÇA ¶ªêýŶ¬ GAdÀAlµm¸ ¤À±µÊml¼?"

"Cv¹SÉ C¶mÀOÐAfº.Ê¢À£ÀVÉÛ ¶¢ÀAlµÀvÀ DÈ¢Àn LOµ «¸æ±ÀÀ ¶¢ÀhµÀå ¶¢±µOÉ j¶ªÀOÇy¹å±ÀÀ.«¸¶¢Ã¶mïAS¸ CAhµOµm¸é IOµÀÖ¶¢ ¶¢ÀhµÀ嶢ÀAlµÀ Ê¢ÀA E¶¢öA."

CfÍöOÉd³ ÈpnùvÎå hµv SÐOµÀÖAdÃ,"±ÐS¼Oº ¤À ¶¢ÃdvÀ £n»p«¸å±ÀµÀAdÀm¸é±µÀ Oµl¸, C±ÀÀhÉ mÍ»pê OµÃf¸ hÇvÀ¶ªÀåAl¸ ¤À±µÀ OµiåhÐ OÐʪ¶pÁýêfµÃ?"Cm¸éfµÀ.

"J¤À hÇxlµÀ.mÍ»pê hÇw±ÀµÀ¶mAhµ ¶¢ÀhµÀ嶢ÀAlµÀ E«¸åA Oµl¸?"Cm¸éfµÀ f¸. DV¸±µï.

 EAO¸ m¸OµÀ C±µæA O¸¶¢dAvÉlµÀ...¶ªêýŶ¬ G¶mé ¶¢Àn»¨ Oµiå hµSµvS¸Êm svô¤ÀAW lµÃOº q¸±¼qÒl¸?"

"vÉlµÀ DÈ¢À O¸yµÃõ VÉhµÀvà Oµlµ¶pvÉlµÀ...DÈ¢Àn Cv¹dº »ªæivÑ GAVµÀh¸¶¢ÀÀ.C¶ªvÀ ±ÍS¼ hµ¶mhµ h¸¶mÀ H»p±¼ OµÃf¸ ¾pvÛvÉlµÀ,"Cm¸éfµÀ DV¸±µï

"¶¢À˱ÇhÉ Iv¹ siOº GAdÀAl¼?"

"LOµ dÃïs³ n SÍAhµÀvÑOº qÒnWÛ l¸n l¸ö±¸ H»p±¼ CAl¼«¸åA."

V¸v¹ ʪ¶pÁ ¶¢ÀÔ¶mAS¸ G¶mé hµ±µ¢¸hµ CfÍöOÉd³ ,"CAdÉ ¤À±µÀ LOµ¶pOµÖ ¶¢ÀhµÀ嶢ÀAlµÀ  E¶ªÃå ¶¢À±Ð¶pOµÖ ¶ªË±Ç¶m È¢Ãh¸lµÀvÑ H»p±¼ OµÃf¸ CAl¼«¸å±µ¶m鶢Ãd,"Cm¸éfµÀ.

"C¶¢Á¶mÀ, l¿né s¹ïvÇ´mùþâ C¶m¾ªæ»¨±ÀµÃ CAd¹±µÀ.El¼ V¸v¹ ¶ªÀ±µ°ºhµËÈ¢À¶m ¶plµèi."

"f¸Oµà±³ VÇ»pê¶ml¼ ¶ªË±Ç¶mlÉm¸?"Cn CfºS¸fµÀ CfÍöOÉd³ Sµl¼vÑ G¶mé Oµ¶mùvÇàAd³ n.

CAlµ±µÀ f¸Oµà±µÃô N¶mn hµv¹fºAV¸±µÀ.

CfÍöOÉd³ Oº D ¶ª¶¢Ãlû¸¶mA ¶ªAhµÅ»på Oµ±µAS¸ Cn»pAWAlÉÈ¢Ã, ¶¢À¡õ LOµ «¸±¼ O¸±ÀÀh¸vÀ i±µSÉ»ª,"ËÈpû´m...C±ÀÀhÉ F OɶªÀ vÑ JA Y±¼S¼AlÐ VǶpêAfº,"Cm¸éfµÀ.

l¸nOº Y¢¸sÀ ËSǶmO¸vZ´ªà VÇ»pêAl¼."±ÐS¼ ¶ªö±ÀµÀAS¸ LOµ f¸Oµà±µÀ.DÈ¢ÀOº ÈmvvÀ ¶pÁ¹±¼åS¸ nAfº ¶pñ¶ª¶¢ ¶ª¶¢À±ÀµÀA  l¸dº OµÃfµ ¶¢ÀÃfµÀ ±ÐŸYÂv±ÀÀAl¼.O¸o mͶpÁýêvÀ ±¸vÉlµÀ.Cv¹àò «ÕAf³ ¶p±¿°µvÑ ¦¶¥À¶¢Á È¢ÀfµOº sÎfµÀâh¸fµÀ VµÀdÀàOµÀqÒ±ÀÀ GAfµdA Oµn»pAWAl¼.C¶pÁýêfºOµ »ªŸYɱ¼±ÀµÀ´m D¶p±É¶¨´m VDZÀµÃïvn n±µä±ÀÀAV¸A."

f¸.DV¸±µï OµwêAVµÀOµÀn,"»ªŸYɱ¼±ÀµÀ´m VÉ»ª¶m¶pÁýêfµÀ, Ê¢ÀA O¸¢¸vÊm hµOµÀÖ¶¢ ¶¢ÀhµÀ嶢ÀAlµÀ E«¸åA.vÉOµqÒhÉ OµfµÀ¶pÁvÑ tfµâOº ¶pñ¶¢ÃlµA ¶ªAsûµ¤AVÉ V¸´mù GAdÀAl¼.F ±ÐS¼ £¶¨±ÀµÀA vÑ OµÃf¸ ClÉ VÉ¥¹A,O¸n lµÀ±µlµÅ¶¨à¶¢¥¹hµÃå Ev¹ ŸY±¼S¼Al¼!"Cm¸éfµÀ.

¶¢À¡õ ËSǶmO¸vZ´ªà CAlµÀOµÀAl¼,"Sµ±µí¶ªAXn hDZ¼V¸Oµ Ê¢À¶¢ÀÀ tfµân ËsÇdºOº jʪ ¶pñ±ÀµÀhµéA VÉ¥¹A.Cl¼ OÍAVÉA Oµ¶¨àAS¸ Cn»pAVɶª±¼Oº OÍl¼çS¸ ËÈp¶mÀAW Liåfº OµvSµYÉ¥¹A.¦¶¥À¶¢Á ¶ªÀvsûµAS¸ ËsÇdºOº ¶¢VÉÛ»ªAl¼.È¢AdÊm DOºù¤Àd±³ Cv¹±µA È¢ÃSµ«¸S¼Al¼.CAlµ±µÃ OµAS¸±µÀ¶pfµÀhµÃ C¶m¶ªædº´ªà OжªA VµÃ¥¹±µÀ, O¸o Chµ¶mOµÖfµ vÉfµÀ.LOµ±µÀ hµvÀ¶pÁ lµSµØ±µOÇzõ Chµné »pwV¸±µÀ.D¶p±É¶¨´m VÉ»ª¶m S¸±ÀµÀAnAW O¸±É ±µOµåA ¶¢ÀÀlµÀ±µÀ ±µASµÀvÑOº ¶¢Ã±µ«¸S¼Al¼.¶¢ÀhµÀ嶢ÀAlµÀ EVÉÛ Chµ¶mÃ, ±ÐS¼ sûµ±¸å...D±ÀµÀm¸ f¸Oµà±É...¶p±¼SÇhµÀåOÍV¸Û±µÀ.Êm¶mhµn ¤Àlµ C±¼V¸¶mÀ.C¶pÁýêfµhµ¶mÀ ±ÐS¼O½ È¢AdºvÉd±¿Ö OµÈmO³à VÉ»ª¶m dÃïsÀ £fºqÒ±ÀÀAlµn Sµ¶¢ÀnAV¸fµÀ.±ÐS¼ H»p±¼ihµÀåvOº ¶¢ÀhµÀ嶢ÀAlµÀ O¸n, DOºùY´m O¸n CAlµdAvÉlµÀ.CAlµÀOÉ DOºù¤Àd±³ Cv¹±µA È¢ÃS¼Al¼.Chµ¶mÀ dÃïsÀn ¶¢À¡õ hµS¼wAW DOºùY´m ¶pA»p ¶¢Ã¶¢ÀÃvÀ »ªæiOº j¶ªÀOÍV¸ÛfµÀ.ClµÅ¶¨àA OÍl¿ç DOºùY´m vÇÈ¢v³ ¶¢À±¿ OºAl¼Oº l¼SµvÉlµÀ.ËÈpS¸ ElµAh¸ ŸY±¼SÉAlµÀOµÀ LOµÖ n£À¶¨A ¶¢ÃhµñÊ¢À ¶pdàdA hÐ,Èp

lµç ¶®n OµÃf¸ ŸY±µSµvÉlµÀ."CAl¼.

CfÍöOÉd³ ¶¢ÀlûµïvÑ,"IOµÃùþÖþïŸY³ ¤À, DOºù¤Àd±³ CAdÉ J£Àdº?"Cn CfºS¸fµÀ.

Cl¼ ±µOµåAvÑ GAfÉ DOºùY´m n OÍwVÉ LOµ «¸lûµ¶m¶¢Àn f¸. DV¸±µï VÇq¸êfµÀ.

D hµ±µ¢¸hµ I¶¢±µÃ ¶¢ÃdôfµvÉlµÀ.D¶pÁfµÀ ¶ªÃ¶p±¼AhÇAfÇAd³,"VǶpêAfº v¹±ÀµÀ±µÀ S¸±µÃ,J¶¢ÀAd¹±µÀ?"Cm¸éfµÀ.

"¤À±µÀ C¶m¶ªædº´ªà hÐ J¶¢Àm¸é±µÀ?"Cn ËSǶmO¸vZ´ªà n CfºS¸fµÀ CfÍöOÉd³.

"Êm¶mÀ...Êm¶mÀ..."Cn DÈ¢À VÇÊpêAhµvÑ f¸.DV¸±µï,"'¤À±µÀ m¸ Êp¶¨Ad³ n VµAÊp»ª GAfÉ¢¸±µÀ,'CAl¸£fµ,"Cm¸éfµÀ.

"D ¶p±¼»ªæivÑ I¶¢Ë±Çm¸ ClÉ C¶mÀAfÉ¢¸±µÀ,"CAl¸£fµ.

"¾pôŸY³, Ev¹ SÍfµ¶¢ ¶pfµOµAfº.¢¸yµÀõ ŸY±¼S¼¶m l¸né n±µÃ»pAVµSµv±¸?"Cm¸éfµÀ CfÍöOÉd³.

"¢¸yµõlµSµØ±µ ±µÀŸY¶¢Ávoé Gm¸é±ÀÀ.ËÈpS¸ DÈ¢À sûµ±µå D ¶ª¶¢À±ÀµÀAvÑ D¶p±É¶¨´m k¼±ÀÉÀd±³ vÑÊm Gm¸éfµÀ,"Cm¸éfµÀ ¶ªÃ¶p±¼AdÇAfÇAd³.

Cv¹d¶pÁýêfµÀ ¤À±µÀ ¢¸yµõn OбµÀàOº IAlµÀOµÀ È¢yµõnV¸Û±µÀ? ¤ÀvÑ ¤À±É ¶¢Ãd¹ôfº hÉvÀÛOж¢v»ªAl¼.

"Ê¢À¶¢ÀÀ LOµ fºq¸±³à È¢ÀAd³ ¤ÀdºAS³ OµAfµO³à VɶªÀåm¸éA.Cné £¶¨±ÀµÃvo °µÀgäAS¸ Vµ±¼ÛAW JA VDZÀµÃïvÑ n±µä±ÀÀ«¸åA,"Cm¸éfµÀ ¶ªÃ¶p±¼AdÇAfÇAd³

"C¶¢Á¶mÀ m¸OµÀ OµÃf¸ OбµÀà ËsÇdÉ F ¶ª¶¢À¶ªïn ¶p±¼¶¨Ö±¼AVµÀOж¢dA ¶¢ÀAWlµn»p«ÒåAl¼.¤À±µÀ lµ±ÀµÀVÉ»ª ¢¸yµõ CfÍöOÉd³ hÐ ¶¢Ãd¹ôfµAfº.¶¢À¶mA hµS¼¶m ¶m¶¨à¶p±¼¶®±µA VÇwôl¸çA.Cl¼ lµÀ±µlµÅ¶¨à¶¢¥¹hµÃå ŸY±¼S¼¶m ¶ªA¶Td¶m Co , »pvôO½ hµwôO½ IdÀ¶¢Adº ¶®o OµvSµvÉlµo ¶¢ÃhµñA SµÀ±µÀåAVµÀOÐAfº.C»ªÈªàAd³ ¦¶¥À¶¢Án ËsÇdºOº j¶ªÀå¶mé¶pÁýêfµÀ dÃïsÀ £fºqÒ±ÀÀAl¼...LOµÖ °µgA ʪ¶pÁ H»p±¼ tSµsdàdA v¹dºl¼.Cv¹ LOµdº ±ÇAfµÀ n£À©¸vÀ H»p±¼ tSµsfºhÉ ¶¢VÉÛ ¶p±µ¶¢ÃlµÊ¢À¤À GAfµlµÀ!"Cm¸éfµÀ f¸.DV¸±µï

"¶ª¶¢À±ÀµÀA £ÀAWqÒOµ ¶¢ÀÀAlÉ £¶¨±ÀµÀA hÇw±ÀµÀdA ¶¢ÀAWlµ±ÀÀAl¼.O¸o, ImÐé n£À©¸v ¶¢±µOµÃ Sµ¶¢ÀnAVµOµ qÒhÉ JËÈ¢À GAfÉl¼?

"Ev¹dº ¶pñ¶¥évOº ¶ª¶¢Ãlû¸¶mA VǶpêOµÖ±Éôlµ¶mÀOµÀAd¹. El¼ C¶m¶¢¶ª±µËÈ¢À¶m ¶pñ¶¥é!"Cm¸éfµÀ ¶ªÃ¶p±¼AdÇAfÇAd³ OµdÀ¶¢ÁS¸.

CfÍöOÉd³ hµv CfµâAS¸ Dfº¶ªÃå,"O¸lµÀ El¼ C¶m¶¢¶ª±µA O¸lµÀ.m¸OÉ hÇvÀ¶ªÀOТ¸vn GAl¼.CAhµÊª¶pÁ DOºùY´m CAlµOµqÒhÉ J¶¢À¶¢ÁhµÀAl¼?"Cm¸éfµÀ.

"¶ª±É VǶpÁh¸¶mÀ.O¸o l¿né F ±ÐS¼hÐ ¶¢ÀÀfºÈpdàlµÀç.DOºùY´m Oº IOµÀÖ¶¢S¸ ¶ªêAl¼AVÉ sû¹SµA È¢ÀlµfµÀ.¶¢ÀÃfµÀ n£À©¸vʪ¶pÁ DOºùY´m CAlµOµqÒhÉ È¢ÀlµfµÀ lÇsìiÊm ¶pñ¶¢ÃlµA GAl¼.È¢ÀlµfµÀ È¢¶mOµ sû¹SµA SµÀAfÇo H»p±¼ihµÀåvo ClµÀ¶pÁVɶªÀåAl¼.Cl¼ lÇsì iAdÉ ¶¢Àn»¨ shµOµfµÀ,"Dm¸fµÀ f¸.DV¸±µï

¶ªÃ¶p±¼AhÇAfÇAd³ W±¸OµÀ ¶pf¸âfµÀ."F £¶¨±ÀµÃné ±ÐS¼Oº IAlµÀOµÀ hµS¼w¶ªÀåm¸é±µÀ?EOµÖfµ Cv¹dºlɤÀ ŸY±¼SÉ C¶¢O¸¶¨Ê¢À vÉlÉ?Ê¢À¶¢ÀÀ ʪ¾pûà È¢ÀY±³ù q¸dºAV¸¶¢ÀÀ, DOºù¤Àd±³ Cv±µA v¹dº£.Cl¼ d½A Oº AGAlÉ È¬VµÛ±¼Oµ ¶pA»p¶ªÀåAl¼,"Cm¸éfµÀ £¶ªÀS¸Ø.

ClÍöOÉd³ hµ¶m mÐd³ù OÉ»ª VµÃ»ª,"«¸±³,LOµÊ¢yµ ±ÐS¼ È¢ÀlµfµÀ ¶¢ÀÀAlµÀ sû¹S¸A ¶¢ÃhµñÊ¢À lÇsìiAdÉ JA Y±¼S¼GAfÉl¼?"

"l¸né Ê¢ÀA È¢ZdÉdº´¢ ʪàd³ CAd¹A.LOµ Yfµ¶pl¸±µæA v¹S¸ GAfºqÒhµÀAl¼ ±ÐS¼.IdÀ¶¢Adº ¶ªê¶mlµvà GAfµ¶¢Á.O¸o siOÉ GAdÀAl¼"Cm¸éf¸±ÀµÀ¶m.

"CAdÉ VµnqÒ¶¢dA Oµm¸é sûµ±ÀµÀAOµ±µËÈ¢À¶m »ªæi C¶m鶢Ãd!"

"V¸wAVµAfº v¹±ÀµÀ±µÀ S¸±µÃ!"F «¸±¼ ¶ªÃ¶p±¼AhÇAfÇAd³ Oº nŸYAS¸Êm OжpA ¶¢WÛAl¼."E£ V¸v¹ «¸AOÉiOµ¶p±µËÈ¢À¶m CA¥¹vÀ.¢¸dºn ¶¢ÃOÉ ¶¢l¼vÉÊªå ¶¢ÀAWl¼. È¢À¶¢ÀÀ EWÛ¶m ¶ªv¶® Ê¢À±µOº ¤À±µÀ OÉ´ª £¶¨±ÀµÀA VµÃfµAfº V¸vÀ!"Cm¸éfµÀ.

Cv¹ Cn D±ÀµÀ¶m vÉW nvsfº," ¶¢À¶mA C¶¢¶ª±µËÈ¢À¶m £¶¢±¸voé hÇvÀ¶ªÀOµÀm¸é¶¢ÀÊm C¶mÀOµÀAdÀm¸é¶mÀ.EOµ F ¤ÀdºA´T ¶¢ÀÀS¼AVµVµÀÛ.¤À±µAlµ±µÃ ¶¢ÀÔ¶mAS¸ Gm¸é±µÀ O¸sdºà ¶¢À¶mA OбµÀà ËsÇd F ¶ª¶¢À¶ªïn ¶p±¼¶¨Ö±¼AVµÀÛOТ¸v¶mé ¶pñ¶ªå¶¢¶mn CAlµ±µÃ CAS¿Oµ±¼AV¸±µn C¶mÀOµÀAdÀm¸é¶mÀ.v¹±ÀµÀ±µÀ S¸±µÃ,EOµ VDZÀµÃﶢv»ª¶mlÉ£ÀdÑ ¤À±µÀ VµÃ¶ªÀOÐAfº,"Cm¸éfµÀ.

----------------------------------------------------------------------------

Oµkµ O¸n Oµkµ

------------------

f¸. §ñSÐq¸v³ O¸s¹ñ

C¶mÀ¢¸lµA : D±³.¥¹Ahµ ¶ªÀAlµ±¼

-----------------------------------------------------------------------

ఈ వ్యాపారికి దాహమెక్కువ
===============================

ఒక వైపు ధ్వంసమైన మురికివాడలూ...ఒక వైపు నువ్వూ.
ఒక వైపు మునిగిపోతున్న పడవలూ...ఒక వైపు నువ్వూ.
ఒక వైపు ఎండిపోతున్న నదులూ...ఒక వైపు నువ్వూ.
ఒక వైపు దాహర్తి తో ఉన్న లోకం...ఒక వైపు నువ్వూ.
అయ్యా శభాష్ ! ఏం చెప్పను నీ వైభవం?
నీళ్ళ వ్యాపారివి నువ్వు,
ఆటా నీదే ఆటగాడివీ నువ్వే,
పరచిఉన్న చదరంగం పావులూ నీవే.

నీరంతటినీ పీల్చేస్తున్నావు,
నదులూ సముద్రాలు దోచేస్తున్నావు,
గంగా యమునా గుండెలమీద,
బండరాళ్ళనే బద్దలుచేస్తున్నావు.

అబ్బా !నీ ఈ స్వార్థం
ఎన్నాళ్ళీ నీ దాష్టీకం
ఈ నేల కదిలిన రోజున
నీ తలపొగరంతా దిగిపోదా!

ఇళ్ళూ వాకిళ్ళు కొట్టుకు పోవా
శిధిలాలే ఇక మిగులి పోవా
బొట్టు బొట్టుకీ మొహంవాచి
ఇక ఏంచేస్తావో చెప్పు  వ్యాపారీ !

ఇవాళ పండగ జరుపుకుంటున్నావు
నదులనే దాహానికి గురిచేస్తున్నావు
గంగని బురదగా మరుస్తున్నావు

ఈ భూమి కంపిస్తే ఏంచేస్తావు?
వర్ల్డ్ బ్యాంక్ టోకెన్ పట్టుకు ఏక్కడికెళ్తావు?
ప్రాజెక్టులు వేస్తూ ఏమ్ చేస్తావు?
అప్పుల పాలై దిక్కులు చూస్తావు
ఒకవైపేమో ఎండిన నదులూ...ఒక వైపేమో నువ్వూ.
ఒకవైపేమో దాహార్తితో ఉన్న లోకం...మరోవైపు నువ్వూ !
***********************************************************************************************************************

మూలం : ప్రజాకవి,గిరీష్ చంద్ర తిబాడీ (గిర్దా) హిందీ కవితలు
అనువాదం : ఆర్.శాంతసుందరి

మను వెనక్కి వస్తాడా?
-----------------------

" వీడొకపట్టాన లేవడంలేదు, మీరు కాస్త లేపుతారా?" అంటూ వత్సల మొగుడు కప్పుకున్న దుప్పటి విసుగ్గా లాగేసింది.

"అబ్బా! ఏం చేస్తున్నావు?" అని కసిరాడు చరణ్.

"నేను లేపితే లేవడంలేదు. మీరు గట్టిగా కోప్పడితేగాని లేవడు వెధవ."

"మను ఇక్కడెక్కడ డున్నాడు వత్సలా? నీకేదో కల వచ్చుంటుంది! మను న్యూ జెర్సీలో కదా ఉన్నాడు?"

".............."

"హూం ! వాడు నీలాగ కలలు కంటున్నాడనుకుంటున్నావేమో నీ గురించి , అక్కడ వాడికి పగలూ రాత్రీ తేడా కూడా తెలీదు!వారానికో రెండు వారాలకో ఒకసారి ఫోన్ చేసి బాధ్యత తీర్చుకున్నాననుకుంటాడు.సర్లే, ఇక పడుకో!"అనేసి పదుకుండిపోయాడు.

చరణ్ ఒక డాక్టర్. ఎక్కువసార్లు వత్సలే కొడుక్కి ఫోన్ చేస్తుందని ఆయనికి తెలుసు. మను గురించి ఆలోచనలు బాధపెట్టకుండా ఆయన ఎప్పుడూ రోగులూ, మందుల్లో మునిగుంటాడు.

ఫోన్ చేసినప్పుడల్లా వత్సల కొడుకుని వెనక్కి వచ్చెయ్యమని ప్రాధేయపడుతుంది.అతనూ ఎప్పుడూ ఒకటే జవాబు చెపుతాడు,అక్కడికొచ్చి ఏం చేస్తాను అంటూ.

కొడుకు గుర్త్తొస్తూనే వత్సల లేచివెళ్ళి ఫోన్ చేసింది..."ఎలా ఉన్నవురా? ఇవాళ ఆదివారంకదా?ఇంట్లోనే ఉన్నావా?"

"ఆ,చెప్పు!"

"నువ్వు కల్లోకొచ్చావు,ఫోన్ చెయ్యాలనిపించింది.వెనక్కి రారా మనూ !ఇక్కడ ఉద్యోగాలకేమీ కొదవ లేదురా! పూనా,హైదరాబాదు,ఢిల్లీ,ముంబయి,బెంగళూరు, ఎక్కడ కావాలనుకుంటే అక్కడ నీకు ఉద్యొగం దొరుకుతుంది మనూ!"

"సరే మరి జీతమో? ఇక్కడ నేను ఎంత సంపాదిస్తున్నానో తెలుసా అమ్మా?ఇక మన ఊరు? ఏమైనా మారిందా? నేను పుట్టినప్పుడున్న ఆ హైస్కూలూ,ఒకే ఒక కాలేజీ,ఒక డొక్కు రైల్వే స్టేషనూ. అయినా రాజకీయాలకేమీ కొదవ లేదు.కులం కుళ్ళూ, అవినీతీ...చెప్పక నాకు!"

"కానీ నువ్వు అక్కడికెళ్ళేందుకు చదువుకున్నది ఇక్కడే ,అది మరిచిపోకు!"

"అయితే ఏమిటిట? అందరూ ఎక్కడో ఒక చోట చదువుకుంటారు,పెరిగి పెద్దవాళ్ళవుతారు,అంతమాత్రం చేత అక్కడే పాతుకుపోవాలా?మా కంపనీ లో ఝార్ఖండ్ నించి వచ్చిన మిస్టర్  నిక్సన్ అనే ఒకతను  పనిచేస్తున్నాడు. అతని తలిదండ్రులు గిరిజనులు. అడవుల్లోంచి కాంట్రాక్టర్లు తరిమి కొడితే పట్నం పారిపోయి కంకరా మట్టీ ఎత్తుతూ కూలి పని చేసుకున్నారు.అక్కడ ఒక అమెరికన్ కూలివాళ్ళ పిల్లలకోసం ఒక క్రెష్ తెరిచాడు. ఒకప్పుడు నానీ అని పిలిపించుకున్న ఆ గిరిజన పిల్లవాడు ఇవాళ ఆ అమెరికన్ దయవల్ల మిస్టర్ నిక్సన్ గా మారాడు.అతని అమ్మా నాన్నా రాంచీ లో మంచి ఇంట్లో ఉంటున్నారు.వాళ్ళ రెండో కొడుక్కి అమెరికన్ దొర ఎవరూ దొరక్కపోవటంతో అతను నక్సల్స్ తో చేరిపోయి ఇల్లొదిలి వెళ్ళిపోయాడు.ప్రభుత్వం చేసే అక్రమాలతో ప్రజల పక్షాన పోరాడుతున్నాడు."

"చూడు మనూ, మనం గిరిజనులం కాము.మన ఊళ్ళో మనకంటూ ఒక పెద్ద ఇల్లుంది.మీ నాన్న కూడా ఇంకా రిటైర్ అవలేదు.నీకు సరిపోయేంత సంపాదన మనకుంది.నువ్వు ఏ పనీ చెయ్యకపోయినా, హాయిగా కాలుమీద కాలేసుకుని కూర్చున్నా మనకి బెంగేమీ ఉండదు."

"ఏమీ చెయ్యకుండా కూర్చోవటంకన్నా ఇక్కడే ఏదో ఒక పని చేసుకోటం మంచిది కదమ్మా!"అంటూ నవ్వాడు మను.

"ఉన్న ఒక్కడివీ అంత దూరంలో ఉన్నావు.నిన్ను చాలా మిస్సవుతున్నాం రా!"

"నాకూ అలాగే ఉందమ్మా.పోనీ నువ్వూ,నాన్నా ఇక్కడికొచ్చెయ్యకూడదూ?ఇక్కడే ప్రాక్టీస్ చేసుకోవచ్చు!బోలెడంత సంపాదించుకోవచ్చు,పని కూడా తక్కువే."

"నువ్వు ఎప్పుడు చూసినా డబ్బు డబ్బు అంటావేమిట్రా?"

"అమ్మా,చిన్న కుటుంబం,ఉండే ఇల్లు చిన్నది,అలాటప్పుడు మనిషి గొప్పతనానికి గుర్తింపు డబ్బొక్కటే మరి.డబ్బూ అధికారం ఎప్పుడూ హోదానే తెలియజేసేవే కదా?ఇండియా లో అధికారం కావాలంటే లోకల్ గూండా అవాలి.ఇక్కడ చచ్చేట్టు పనిచెయ్యాలి."

"సర్లే! ఆ పన్నాలాల్ జైన్ గుర్తున్నాడా నీకు? వాళ్ళ పెద్దబ్బాయి తాతలకాలం నాటి బట్టలకొట్టుని చక్కగా నడుపుకొస్తున్నాడు.చిన్నవాడు సాగర్ లో ఆటో షోరూం తెరిచి బోలెడంత సంపాదిస్తున్నాడు.ఇక ఆ జైనయితే మునిసిపల్ చైర్మన్ అయాడు.ఊళ్ళోని రోడ్లన్నీ పక్కాగా వేయించాడు.ఇదంతా అభివృద్ధి కాదా?"

"కబుర్లు చెప్పకమ్మా! అక్కడ ఇవాళ అవినీతిపరులైన పారిశ్రామికవేత్తలదీ, లంచగొండి రాజకీయనాయకులదే రాజ్యం.నేషనలిజం ఎవడికీ పట్టలేదు.ధారావీ మురికివాడలో తయారుచేసిన వస్తువులని తమ సొంత ముద్ర వేసి లక్షలూ కోట్లూ సంపాదించుకుంటారు.స్లం డాగ్ మిలియనీర్ నేనూ చూశాను.మనదేశంలోని ప్రతి పెద్ద పట్నమూ స్లమ్స్ మీదే ఆధారపడి బతుకుతోంది."

"సరే నీకు దేశభక్తి ఉందికదా?ఇక్కడికొచ్చి ఈ అవినీతినీ అక్రమాలనీ పోగొట్టేందుకు పోరాడు..." వత్సల ఈమాటనగానే మను ఫోన్ కట్ చేసేశాడు.

వత్సల లేచి కూర్చుని ఆలోచనలో పడింది.ఇంకా పూర్తిగా తెల్లవారలేదు కానీ ఆమెకి మళ్ళీ నిద్ర పట్టలేదు...

తల్లి పాలకీ ప్రేమకీ చాలా శక్తి ఉంటుందంటారు.మను నా పాలు తాగాడు,నా ప్రేమని పూర్తిగా పొందాడు.మరి నేను ఇన్నిసార్లు రమ్మని పిలుస్తూంటే అసలు పట్టించుకోడేం?

ఆమెకి భర్త మాటలు గుర్తొచ్చాయి,జనరేషన్ గ్యాప్,మార్పూ ప్రకృతి సహజం.అవి ఎప్పుడూ ఉన్నాయి.ప్రకృతి మనిషిని సృష్టించి ఊరుకుంది.మనిషి తన లక్ష్యాలని తనే నిర్ణయించుకుంటాడు.ప్రతి యుగంలోనూ అవి మారుతూ కూడా ఉంటాయి.చంద్రుడిమీదికి వెళ్ళివచ్చినా అతని బుద్ధి ఎత్తులకి ఎదగలేదు.ఇరాక్,పాకిస్తాన్,పాలస్తీనా,లాటి దేశాలు పేలుళ్ళని ఎదుర్కుంటున్నాయి.బాగుపడటం పేరుతో ఒకర్నొకరు చంపుకుంటున్నారు,గాయపరచుకుంటున్నారు.శ్మశాలను తయారుచేస్తూ దాన్ని మంచి చెయ్యటమని అంటున్నారు.లోకం నిజంగా బాగుపడుతోందా?బాగు అనేది ఒక ఆలోచన,తన బాగుతోపాటు అవతలివాడి బాగుకూడా కోరినప్పుడే లోకం బాగుపడుతుంది.అలా కానప్పుడు, అందరికీ అది అందనప్పుడు ఇక లోకం బాగుపడిందని ఎలా అంటాం?
 పని చెయ్యి కాని ఫలితాన్ని ఆశించద్దనే భగవద్గీత లోని  మాట వత్సలకి విచిత్రంగా అనిపిస్తుంది.ఒక పని చేస్తే దానికి ఫలితం లేకుండా ఎలా ఉంటుంది?తమ ఊళ్ళోనే మను కన్న రెండేళ్ళు పెద్దవాడు,యశరాజ్,తండ్రికి పెద్దగా డబ్బూ,తాహతూ లేకపోయిన ఎమ్.ఏ.వరకూ చదువుకుని కాంపిటిటివ్ పరీక్షల్లో ఐఏఎస్ పాసయి,ధిల్లీ లో ఏదో మినిస్ట్రీ లో అండర్ సెక్రెటరీ గా పనిచేస్తున్నాడు.అమ్మా నాన్న చూసిన అమ్మాయిని పెళ్ళిచేసుకున్నాడు.మూడు నాలుగు నెలలకొకసారి తలిదండ్రులతో గడపటానికి ఒక వారం రోజులు సెలవపెట్టి మరీ వస్తాడు.ఇంత పెద్ద ఆఫీసరై కూడా నువ్వేమీ మారలేదోయ్ అంటే,ఏడాదిలో పదకుండు నెలలు మనకోసం బతుకుతున్నాం,మనని పెంచి పెద్దచేసిన అమ్మా నాన్నలకోసం ఒక్క నెల బతకలేమా?వాళ్ళు ఎంత కష్టపడితే నేనింతవాణ్ణయాను! అంటాడు.

ఇలాటి ఆలోచన మనుకి ఎందుకుండదని వత్సల బాధపడుతుంది.ఏడాదికొకసారైనా అమ్మా నాన్నలని చూడాలని అనిపించదా వాడికి?సెలవ దొరికినా,ఏ జర్మనీకో,ప్యారిస్ కో, స్విట్జర్లండ్ కో సరదాగా తిరిగి రావటానికి వెళ్తాడు.అక్కడ చూడాల్సినవి చాలా ఉన్నాయిట!

ఇల్లు అంటూ ఏర్పాటు చేసుకుంటే అమెరికాలోనే చేసుకుంటానని అంటాడు.అక్కడ ఏ ఊరైనా సరే ఎంతో బావుంటుందిట.కానీ వత్సల ఒప్పుకోదు.ఇండియాలో ఉన్నంత వెరైటీ ఇంకెక్కడా ఉండదంటుంది.కేరళలో పచ్చదనం,ఉత్తరాఖండ్ లోని పర్వతాలూ,మేఘాలయ లోని ఆ ప్రకృతి సౌందర్యం, ఇంకెక్కడుంటాయని అడుగుతుంది.తల్లీ కొడుకులకి ఎప్పుడూ వాదనే!

ఆ రోజు మను తనే ఫోన్ చేశాడు.

మను ,"అమ్మా! ఇంకా ఇక్కడికి వచ్చే విషయం ఆలోచించలేదా?అక్కడ ఏముందని?? ఎక్కడ చూసినా మురికీ ,చెత్తా.  గోండుల కిల్లా శిథిలమైపోయింది.వాళ్ళు మురికివాడల్లో బతుకుతున్నారు.వాళ్ళు  వారానికొకసారి ఊళ్ళోకొచ్చి, పందుంపుల్లలూ ఏవో బెరడులూ అవీ అమ్ముకుని పొట్టపోసుకుంటున్నారు.చూస్తేనే అసహ్యం వేసేట్టుండే మురికి మనుషులు.ఐ హేట్ టు హేవ్ బీన్ బార్న్ దేర్!"అన్నాడు.

"మరి మా ఇద్దరి మాటేమిట్రా?మేమిద్దరం ఉండటంలేదా?"

"అందుకేగా ఫోన్ చేస్తూ ఉంటాను? నా మాట విని ఇక్కడికొచ్చెయ్యండి.నాన్న ఆ పనేదో ఇక్కడే చెయ్యచ్చు."

"మీ నాన్నకి మన ఊరే స్వర్గం.అన్ని దేశాల్లోకీ ఇండియా అంటేనే ఇష్టం.ఇక నాకు ఆయన ఎక్కడుంటే అక్కడే ఉండటం ఇష్టం.ఈ ఊరితో మాకు ఎన్ని జ్న్యాపకాలు ముడిపడి ఉన్నాయో నీకు తెలీదు."

"సరే అయితే అక్కడే ఉండండి.కొన్ని రోజుల్లో ఒక ఫోన్ కొంటున్నాను,అందులో నా మొహం కనిపిస్తుంది నీకు.మనిద్దరం ఒకరినొకరం చూసుకోవచ్చు."

"ఆ ఫొన్ కనిపెట్టినది ఎవరో ఆసియా వాడే అయిఉంటాడు.కానీ పేరు మాత్రం ఎవడో తెల్లవాడు కొట్టేస్తాడు. బోస్ విషయంలో జరిగినట్టు.అదరికీ మార్కోనీ పేరే తెలుసు,బోస్ ని ఎవరూ తల్చుకోరు!"

మను మాట మార్చాడు,"నీకు ఆ ఊళ్ళో ఉండటం భయంగా లేదా అమ్మా? చుట్టూ కుష్టు రోగులే.నాన్న గ్లవ్స్ కూడా వేసుకోకుండా కుష్టురోగులని ముట్టుకోవటం నేను కళ్ళారా చూశాను!"అన్నాడు.

"ఒరే మనూ, నన్ను భయపెట్టేందుకు ప్రయత్నించకు.కుష్టు అంటురోగం కాదు.గాంధీ మహాత్ముడూ,బాబా ఆంటే, మదర్ థెరిసా .. వాళ్ళకి ఆ రోగం అంటుకోలేదే?ఒక వేళ ఖర్మ కొద్దీ అంటుకుందే అనుకో,దానికి మందులున్నాయి.మా పెళ్ళయి ముప్ఫై ఏళ్లయింది,రెండేళ్ళకి నువ్వు పుట్టావు.మనకెవ్వరికైనా ఆ రోగం వచ్చిందా?మనింట్లో తోటమాలికి కుష్టు వచ్చి తగ్గింది.నువ్వతని చంక దిగేవాడివేకాదు!"

"షిట్! కాస్త బాగా బతుకుదామంటే ఏమిటేమిటో చెపుతావు!"

"మీ నాన్న ఎప్పుడూ అనే మాటేమిటో తెలుసా?పరిగెత్తి ముందుకుపోవాలన్నది రేసుల్లో పరవాలేదు కానీ, జీవితంలో అందర్నీ కూడగట్టుకుని వెళ్ళాలి అంటారు.త్యాగంలో ఉన్న ఆనందమే వేరు.నోఆ తన నావలోకి మానవ జాతిని మాత్రమే ఎక్కించుకుని తీరం చేర్చలేదు,మనూ!"

"ఏమిటమ్మా ఎక్కడెక్కడికో వెళ్ళిపోతావు? అక్కడ ఆనందమా?నవ్వొస్తోంది నాకు."

"అవును రా నీకు సుఖానికీ ఆనందానికీ తేడాయే తెలీకుండా పోయింది."

"తేడా ఏముందసలు?"

"ఉంది...చాలా తేడా ఉంది.సుఖాన్ని డబ్బుతో కొనచ్చు.ఆనందం సంఘర్షణలో,త్యాగంలో,అంకితభావంలో దొరుకుతుంది.కుంగిపోయిన ఒక వ్యక్తి జీవితాన్ని మార్చు.అవిటివాడికి చేయూతనియ్యి.దు:ఖంలో ఉన్నవారిని ఆదుకో,అందులో ఉంది ఆనందం."

"సర్లే,నీ గాంధీ మహాత్ముడు చెప్పిన మాటలేనా ఇవన్నీ? ఇంక ఫోన్ పెట్టెయ్యి..."మను ఫొన్ పెట్టేశాడు.

అప్పుడు మను వాళ్ళ నాన్న ఇంట్లోనే ఉన్నాడు.వత్సల మాట్లాడేదంతా విన్నాడు.ఆవిడ వచ్చి తన పక్కన కూర్చోగానే ఆమె చెయ్యి తన చేతిలోకి తీసుకుని,"మనూకి నువ్వు చెప్పేదంతా అర్థంకాదు వత్సలా.వాడు అమెరికనయిపోయాడు.వాళ్ళలాగే అలోచిస్తున్నాడు.వాళ్ళకి డబ్బే ప్రధానం.కొలంబస్ అమెరికాని కనుక్కున్నాడు,కానీ అక్కడికి బంగారం కావలన్న వ్యామోహంతో వెళ్ళిన తెల్లవాళ్ళు వీళ్ళు.ఫాసిజమ్ హిట్లరే తీసుకొచ్చాడంటారు కానీ వీళ్ళు చేసేది మాత్రం ఏమిటి?అంత నిర్దాక్షిణ్యంగా హిరొషిమా,నాగసాకీ మీద దాడులు చేసిన వాళ్ళని ఫాసిస్టులని కాక ఏమనాలి?తాలిబాన్ ని తయారుచేసింది వీళ్ళు కాదూ?వీళ్ళు తయారు చేసిన మిస్సైల్సే కదా ప్రపంచమంతా ఉగ్రవాదులని సృష్టించాయి?ప్రపంచమంతటా వాళ్ళ వస్తువులతో మార్కెట్లు తయారయాయి.అనవసరమైన చెత్తంతా ఈ రోజు మనిషి అవసరమని కొనుక్కుంటున్నాడు.తమ ఫాసిజాన్ని మానవ హక్కులతో పేరుతో కప్పిపుచ్చుకోవాలని చూస్తున్నారు, కానీ స్వభావం మాత్రం అదే, ఏమీ మారలేదు.ఇక్కడి డాక్టర్లూ,ఇంజనీర్లూ,శాస్త్రగ్న్యులూ,అందరూ దూరపుకొండల మాయలో పడి దేశాన్ని అరాజక శక్తుల చేతుల్లో అప్పజెప్పి వెళ్ళిపోతున్నారు. దేశం గురించి ఏంతమాత్రం దిగులుపడకుండా సుఖంగా బతికేస్తున్నారు."

వత్సల ఆలోచనలు ఎప్పుడూ భర్త ఆలోచనలతో కలుస్తాయి.కానీ ఆమె మౌనంగా ఉండిపోయింది...మను గురించి బాధపడుతూ.

ఒకరోజు ఫోన్ కి బదులు పోస్ట్ లో ఒక పెద్ద కవరొచ్చింది.అందులో కొన్ని కాయితాలతోపాటు ఒక ఉత్తరం కూడా ఉంది... నేను రంజన అనే అమ్మాయిని పెళ్ళిచేసుకోబోతున్నాను.తన తలిదండ్రులు న్యూజర్సీ లోనే ఫైనాన్స్ కంపెనీ నడుపుతున్నారు.రంజన నేను పనిచేసే కంపెనీలోనే కంప్యూటర్ ఇంజనీర్ గా పనిచేస్తోంది.వచ్చేవారం ముంబయి నించి మీ ఇద్దరికీ ఫ్లైట్ బుక్ చేశాను.మీరిద్దరూ వస్తే నాకు చాలా బావుంటుంది.మమ్మీ...ప్లీజ్...!

వత్సల మురిసిపోయింది."ఎంతైనా వాడు మనబ్బాయి!వీడి కోరికలు మనం కాకపోతే ఎవరు తీరుస్తారు?"అంది.

చరణ్ సీరియస్ అయిపోయాడు."నీకు వెళ్ళాలని ఉంటే వెళ్ళు.నేను రాను.ఒక్కసారి మనకి చెప్పాలన్న ఆలోచన కూడా రాలేదు వాడికి!"అన్నాడు.

"మన బాధ్యత మనం నిర్వహిద్దాం!"అంది వత్సల.

"బాధ్యత ఒక వైపే ఉండదు వత్సలా!వాణ్ణి ప్రయోజకుణ్ణి చెయ్యటంవరకే మన బాధ్యత.ఇప్పుడిక వాడు తన బాధ్యత నిర్వహించాలి.ఎప్పుడన్న ఇక్కడికి వచ్చి హాయిగా విశ్రాంతి తీసుకోండి,అన్నీ నేను చూసుకుంటానని అన్నాడా? అక్కడ నన్ను ప్రాక్టిస్ చెయ్యమనే కదా ఎప్పుడూ వాడనేది?నేను కూడా డబ్బు సంపాదించి పెట్టాలి వాడికి!"

"ఇప్పుడు రమ్మని పిలుస్తున్నాడుకదండీ!"

"అది మనమీద ప్రేమతో కాదు,రంజన తలిదండ్రులు ఏమైనా అనుకుంటారని.ఆ అమ్మాయిని చేసుకోవాలనుకుంటున్నాను,మీ ఉద్దేశం ఏమిటని ఒక్కసారైన అడిగాడా?అడిగితే కాదంటామా?"

భర్త మొహంలో బాధ కనిపించింది వత్సలకి.ఆయన లేచి బైటికెళ్ళాడు.వత్సల పని మమకారం ఒక వైపూ, కర్తవ్యం ఒక వైపూ అన్నట్టు తయారైంది.నిట్టొర్చి,ఆశీస్సులు పంపుతున్నామని ఉత్తరం ముక్క రాసి,ఫ్లైట్ టిక్కెట్లతో కలిపి పోస్ట్ చేసెయ్యాలని నిర్ణయించుకుంది.మర్నాడే ఆ పని చేసేసింది.

మను యశ్రాజ్ కి ఫోన్ చేసి తన తలిదండ్రులు మహా చాదస్తులనీ, టిక్కెట్లు కూడా వెనక్కి పంపేశారనీ ,ఆ దిక్కుమలిన చెత్తా ఊళ్ళోనే ఉండమను అని కోపాన్ని వెళ్ళగక్కాడు.

యశ్రాజ్ మను కి నచ్చజెప్పాడు.నువ్వు ఎవరో పరాయి మనిషి పిలిచినట్టు వాళ్ళని పెళ్ళికి రమ్మని పిలిచావు.వారం రోజుల్లో పాస్ పోర్టూ,వీసా ఎలా రెడీ అవుతాయనుకున్నావు? అని మందలించాడు.

"డేమ్ యువర్ కంట్రీ!మనుషులని టెర్రరిస్టుల్లాగ చూసే ఆ దేశంలో ఏముందని అక్కడ పాతుకుపోయారు?లెట్ దెమ్ లివ్ ఎండ్ డై ఇన్ దేర్ ప్యారడైజ్!ఐ కేర్ ఎ డేమ్ ఫర్ దెమ్!!"

వత్సల చాలాసార్లు కొడుక్కి ఫోన్ చేసింది,కానీ అతను సంబంధం తెంచుకున్నాడు.ఫోన్ కట్ చేస్తూనే ఉన్నాడు.భర్త దగ్గర తన బాధ కక్కింది వత్సల,"ఏమిటండీ వీడు? మనరక్తం పంచుకుని పుట్టిన వాడు...!"

చరణ్ నవ్వాడు,"ఆ రక్త సంబంధాలన్నీ రాముడితోనూ దశరథుడితోనూ చెల్లు.కృష్ణుడు చూడు,దేవకి మీదకన్నా యశోద మీదే ప్రేమ ఎక్కువ!నందుణ్ణి తండ్రిలా ప్రేమించలేదూ?"

"అన్నిటికీ ఏదో ఒకటి చెపుతూ ఉంటారు.అవన్నీ మూటకట్టి గంగలో పారెయ్యండి! నా కొడుకు నాకు కాకుండా పోయాడు!"భార్య నోట ఇంత కర్కశమైన మాటలు ఎన్నడూ వినని చరణ్ నిర్ఘాంతపోయాడు.

కానీ మను యశ్రాజ్ కి తరచు ఫోన్ చేస్తూనే ఉన్నాడు."ఏమోయ్ ఐఏఎస్!ఎలా ఉన్నావు? కాశ్మీరు మాత్రమే కాకుండా మిగతా ఊళ్ళమీద కూడా ఉగ్రవాదుల కళ్ళు పడ్డాయిట?అసలు ఈ భూమ్మీద పెరిగిపోతున్న అన్యాయానికి బైటెక్కడినుంచో ఉగ్రవాదులు రానక్కరలేదు.అందరూ లోపలే అవకాశంకోసం చూస్తున్నారు!ఉల్ఫాలూ,నక్సలైట్లూ,సిక్కులూ.అక్కడి నేతలు టిక్కెట్టు దొరక్కపోతే ఎదురుతిరుగుతారు,మరో పార్టీలో చేరిపోతారు, ఇంకా అయితే వాళ్ళే ఒక కొత్త పార్టీ పెడతారు.మీ పోలీసులు నేరస్తులకి దోస్తులు.దుకాణాల్లో అన్నీ నకిలీ వస్తువులే.ఇంక నీలాటి...సివిల్ సర్విసెస్ వాళ్ళు రాజకీయ నాయకుల తోకలు తప్ప మరేమీ కాదు.ఇక్కడ చూడు,ట్రేడ్ టవర్స్ కూలిపోయాక మళ్ళీ బిన్ లాడెన్ ఇటుకేసి చూడగలిగాడా?అదీ అమెరికా!"

అమెరికాలో బ్యాంకు దివాలా తీసింది.ఇండియాలో కూడా స్టాక్ ఎక్స్చేంజి తలకిందులయిందని యశరాజ్ మనుకి చెప్పాడు.మను విసుక్కున్నాడు,"అమెరికా ప్రపంచమంతటా శాంతి నెలకొనాలని ప్రయత్నిస్తోంది.అందుకోసం పాకిస్తాన్,ఆఫ్ఘనిస్తాన్,ఇంకా ఎన్నో దేశాలకి తమ ఆర్మీనీ,డాలర్లనీ పంపుతోంది.మిగతా దేశాల ఆర్థిక స్థితి సరిగ్గా ఉండాలనే తాపత్రయంతో,తమ దేశపు ఆర్థిక స్థితిని పట్టించుకోటంలేదు,"అన్నాడు.

"కాదు మనూ! సోవియట్ రష్యా ని ముక్కలుచేసాక ఇప్పుడిక ప్రపంచం మొత్తం లో ఏకైక శక్తిగా ఉండాలని ప్రయత్నిస్తోంది అమెరికా.తను తయారుచేసిన తాలిబాన్,పాకిస్తాన్,ఇరాక్ ని అణచిఉంచాలని దాని ప్రయత్నం.మతపరమైన విభేదాలని పోగొట్టాలని కాదు అమెరికా కోరేది,వాటిని మరింతగా పెంచాలనే.అప్పుడే అమెరికాకి లాభం."

"అలా అని నువ్వనుకుంటున్నావు.కానీ అమెరికా మునిగిపోతే నీ దేశం కూడా మునుగుతుంది!"

"నువ్వు పొరబడుతున్నావు మనూ! ఇక్కడి ఆర్థిక వ్యవస్థ పాతకాలం నాటిది.అమెరికా.యూరప్ లాగా ఇది అంత సులభంగా మునిగిపోదు.మీ నాన్న అనేది నిజమే, పడిపోయే ఫాసిస్టు పైకెదిగే ఫాసిస్టు కన్నా ప్రమాదకరమైనవాడని అంటాడాయన.ఎదుగుతున్న సమయంలో అమెరికా ఒక హిరోషిమా,నాగసాకీలని మాత్రమే నాశనం చేసింది.కొరియా వియెత్నాంలని కాలరాసి వదిలెసింది.కానీ ఇప్పుడు అమెరికా పరిస్థితి దిగజారుతోంది.ఇరాక్,పాకిస్తాన్,ఆఫ్ఘనిస్తాన్ లని పూర్తిగా నాశనం చేసికాని ఊరుకోదు.ఇండియాని కూడా అమెరికా అణచివేసే ప్రయత్నం చేస్తే ఆశ్చర్యపోవక్కర్లేదు."

"అది నీ ఉద్దేశం,కానీ నిజంకాదు!"

చాలా కాలం పాటు మను ఫోన్ చెయ్యకపోయేసరికి యశరాజ్ తనే ఫోన్ చేశాడు.మను పలికాడు కానీ అతని గొంతులో మునుపటిలా ఇండియా గురించి వ్యంగ్యమూ,అమెరికా గురించి పొగడ్తలూ వినబడలేదు.గద్గదమైన గొంతుతో,"యశ్,ప్రపంచాన్ని బాగుచెయ్యాలన్న ప్రయత్నంలో అమెరికా కూడా సమస్యల్లో చిక్కుకుంది.మా కంపెనీలో కూడా చాలామందిని ఉద్యోగాల్లోంచి తీసేస్తున్నారు,"అన్నాడు మను.

"రంజన ఉద్యోగం కూడా పోలేదుకదా?"

"లేదు,నా పేరు ఉంది.అప్పుడే చాలా ఉద్యోగాలకి అప్లికేషన్లు పెట్టుకున్నాను."

"వెనక్కి వచ్చెయ్యకూడదా మనూ?"

"ఏమిటి యశ్ నువ్వు...?"అని మను ఫోన్ పెట్టేశాడు.

దీపావళికి పట్నంనించి తమ ఊరికి బైలుదేరాడు ,యశ్.వెళ్ళేముందు మనుకి శుభాకాంక్షలు చెప్పాలనిపించి ఫోన్ చేశాడు." దీపావళీ లేదు,మన్నూ లేదు,యశ్!"అన్నాడు మను భారంగా.

"అదేమిటి? అమెరికాలో కూడా మనవాళ్ళు పండగ చేసుకుంటారని విన్నానే?"

"అవును, కానీ నన్ను ప్రస్తుతం చీకట్లు చుట్టుముట్టాయి!"

"ఏమైంది?"

"మునుపు సంపాదించినదాన్లో నాలుగోవంతు జీతానికి మరో కంపెనీ నాకు ఉద్యోగమిచ్చింది.రంజనకి ఉద్యోగం లేదు.ఆ కంపెనీ మూతపడింది."

"రంజన తలిదండ్రులు అక్కడే ఉన్నారుగా, పరిస్థితి బాగుపడేదాకా అక్కడ ఉండచ్చుగా? "

"బాస్టర్డ్స్! వాళ్ళగురించి మాట్లాడకు. దొంగ ఫైనాన్స్ కంపెనీ నడిపేరు లాగుంది,ఇప్పుడు జైల్లో ఉన్నారు ఇద్దరూ!"

"ఓ! అయితే నువ్వు చాలా ఇబ్బందుల్లో ఉన్నావన్నమాట?"

"అవును,యశ్! ఏంచెయ్యాలో అర్థంకావటంలేదోయ్!"

"ఇండియాకి వచ్చెయ్.నీలాటివాళ్ళకి ఉద్యోగాలకి ఏమీ కొదవలేదిక్కడ.మన దేశంలో ఆర్థిక పరిస్థితి బాగాలేకపోయినా అంత ఘోరంగా మాత్రంలేదులే."

"నేను కూడా వచ్చేద్దామనే అనుకుంటున్నాను."

"రంజన ఏమంటుంది?తను కూడా వస్తుందిటా?"

"బహుశా రాదెమో! తను విడాకులకి అప్లై చేసింది."

"అదేమిటి?"

"ఒక అమెరికన్ ఏజెంట్ తో ఇదివరకే ఆమెకి అఫైర్ ఉంది."

"అవునా?"

"నువ్వు మా అమ్మా నాన్నకి నచ్చచెప్పగలవా,యశ్?"

"వాళ్ళగురించి బాధపడకు.వాళ్ళు అర్థంచేసుకోగలరు.నువ్వంటే ఇద్దరికీ ప్రాణం!"

దీపావళి తరవాత యశరాజ్ మను తలిదండ్రులని కలిశాడు.అతను చెప్పిన విషయాలు విని వత్సలకి కళ్ళనీళ్ళపర్యంతమైంది."ఇక్కడికి వచ్చేందుకు టిక్కెట్ కి వాడిదగ్గర డబ్బు లేకపోతే మాకు చెప్పు,పంపిస్తాం,"అంది.

"దాన్ని గురించి మీరు బెంగపడకండి."

చరణ్ వీళ్ళ మాటలు మౌనంగా వింటూ ఉండిపోయాడు.కొంతసేపయాక,నెమ్మదిగా,"౧౯౫౦ లోనే రాజ్యాంగంతో బాటు గాంధీజీ చెప్పిన అర్థశాస్త్ర వ్యవస్థని కూడా అమలుచేసిఉంటే మన కుర్రాళ్ళు బైటికి వెళ్ళే అవసరమే రాకపోను!ఈరోజు మొత్తం వ్యవస్థంతా ఇండియాని యూరపులాగ తయారుచేసే ప్రయత్నంలో ఉంది.పొరపాటు ఎక్కడ జరిగింది?"అన్నాడు

యశరాజ్ లోని ఐఏఎస్ జవాబు చెప్పలేదు.అతనికి కారణం తెలుసు,కానీ చెప్పలేడు.గాంధీకీ మార్క్స్ కీ మధ్య పోట్లాట పెట్టి కేపిటలిస్టులు ప్రగతిని దోచ్కుంటున్నారని అతనికి తెలుసు.కేపిటలిస్టులు పాఠాలు నేర్చుకునేది అమెరికా యూరప్ అడుగుజాడల్లో నడిచి.అదికూడా యశరాజ్ కి తెలుసు.కానీ అతనికి తను నిస్సహాయుడని అనిపించింది.

=====================================================================================================

మూలం :హిందీ కథ...విజయ్

అనువాదం : ఆర్.శాంతసుందరి